Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

89 TBB Dergisi 2021 (154) Erdinç AVŞAR E. Değerlendirme Yasakları Kural olarak, maddi gerçeği ortaya çıkarıyor olsa dahi hukuka aykırı olan delilin değerlendirilmemesi gerekir. Benimsen bu kural sayesinde soruşturmaların kuralsız ve keyfi biçimde yürütülmesi en- gellenmiş olmakla birlikte temel hak ve özgürlükler de koruma altına alınmaktadır. 91 Yine, bu kapsamda özel hayatın gizliliğine ve savunma hakkına saygı korunmaktadır. Hukuka aykırı delillerin değerlendirilip değerlendirilmemesi ge- rektiğine dair öğretide ileri sürülen farklı görüşler bulunmaktadır. Yapmış olduğumuz açıklamalarda konunun niteliği ve önemi itibariy- le bu görüşler ve uygulama hakkında kısaca bilgi vermenin yerinde olacağı kanaatindeyiz. 1. Mutlak Değerlendirme Yasağı Mutlak değerlendirme yasağı gereğince hukuka aykırı delillerin ceza muhakemesinin hiçbir evresinde hiçbir şekilde kullanılmaması ve değerlendirilmemesi gerekir. Buna göre, delil ve bu kapsamda ta- nık beyanı kurallara aykırı olarak elde edildiği takdirde, bu mutlak bir hukuka aykırılık olarak kabul edilerek maddi gerçeğin aydınlanması açısından ne denli önemli olup olmadığı göz önünde bulundurulmak- sızın değerlendirilmelidir. 92 Mutlak değerlendirme yasağının temelinde, hukuka aykırılığın azının ya da çoğunun olmadığı düşüncesi yatar. Sonuç olarak ortada bir hukuka aykırılık varsa, buna kıymet verilmemelidir. Delilinin ve bu kapsamda tanık beyanının elde edilişinde hukuka aykırılık olması halinde, bu da bir hukuka aykırılıktır ve ne pahasına olursa olsun bu hukuka aykırılığa rağmen söz konusu delile kıymet verilmemelidir. 93 Nitekim, Anayasa’nın 38. maddesinde “Kanuna aykırı olarak elde edil- miş bulgular, delil olarak kabul edilmez” denilmektedir. CMK’nın 217’nci 91 Nurullah Kunter/Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, B. 18, Beta Yayınevi, İstanbul, 2010, s. 1412; Seydi Kaymaz, Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Deliller, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1997, s. 250. 92 Erdener Yurtcan, “Yargıtay Kararları Işığında Hukuka Aykırı Delile Dayanma Yasağı”, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fa- kültesi Yayınları, İstanbul, 1998, s. 520. 93 Mahmut Koca, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Deliller”, Ceza Hukuku Dergisi , Y. 1, S. 2, İstanbul, Aralık 2006, s. 224.