Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

101 TBB Dergisi 2021 (154) Dilek Özge UĞRAŞ ortaya konması gerekmektedir. Dijital/elektronik delilleri, “bir elekt- ronik araç üzerinde saklanan veya bu araçlar aracılığıyla iletilen soruşturma açısından değeri olan bilgi ve veriler” 22 olarak tanımlamak mümkündür. Bir diğer deyişle, elektronik delillerden anlaşılması gereken sayısal formatta üretilen, dönüştürülebilen ve kaydedilebilen enformasyon teknolojisi ( Informationstechnik-IT) sistemleri yardımıyla algılanabilir hale gelen her türlü dijital bilgidir. 23 Bu bilgi ve veriler esas itibariy- le 0 ve 1’lerden oluşan notasyonlardan meydana gelmekte olup duyu organlarıyla algılanabilir nitelikte değildir; duyu organlarıyla algına- bilir hale gelmeleri çeşitli yazılımlarla aktarılmaları halinde mümkün olmaktadır. 24 Ceza muhakemesi sürecinde bu delillerin elde edilmesi, analiz edilmesi ve sunulması adli bilişim adı verilen teknik inceleme yöntemiyle gerçekleşmektedir. 25 Bu anlamda adli bilişimin, delillerin değerlendirilmesi faaliyetinin yargı makamınca yürütüldüğü ceza so- ruşturması ve kovuşturması bakımından bilirkişilik faaliyeti yürüttü- ğü ifade edilmekte 26 , bilirkişilik faaliyetiyle içeriklerine ulaşılan dijital veriler doktrinde belirti delili olarak nitelendirilmektedir. 27 Alman hukukunda Türk hukukundan farklı olarak CMK m. 134 hükmünde olduğu gibi dijital delillerin elde edilmesine ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu delillerin elde edilmesi Alman Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (StPO) arama ve elkoymaya ilişkin genel hü- 22 Muharrem Özen/Gürkan Özocak, Adli Bilişim, Elektronik Deliller ve Bilgisayar- larda Arama ve El Koyma Tedbirinin Hukuki Rejimi (CMK m. 134), ABD 2015/1, s. 59. 23 Laura Iva Savić, Die digitale Dimension des Stafprozessrechts, Berlin 2020, s. 43. 24 Claudia Warken, Elektronische Beweismittel im Strafprozessrecht-eine Momen- taufnahme über den deutschen Tellerrand hinaus, Teil 2, NZWiST 2017, 329 (329). 25 Özen/Özocak, s. 45. 26 Nurullah Kunter/Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul 2010, s. 1103, 1105; Gürkan Yaşar Duran, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) “Bilgisayarlarda, Bilgisayar Prog- ramlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma”, BÜHFD, C. 14, S. 173-174, Y. 2019, s. 203; gerçekten de bilgisayar, bilgisayar kütüklerinde ve bil- gisayar programlarında arama ve elkoyma tedbirleri koruma tedbiri niteliğinde olmakla birlikte, delillerin ortaya konulması adli otopsi işleminde olduğu gibi zo- runlu bir bilirkişilik gerektirmektedir (Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, s. 1400; Duran, s. 204, 205). Adli otopside toplanması ve incelenmesi gereken deliller adli tıbbın uzmanlık alanına giren biyolojik ya da tıbbi delillerken, CMK m. 134 bakımından adli bilişimin uzmanlık alanına giren dijital delillerin elde edilmesi, tespiti ve ana- lizi söz konusu olmaktadır (Duran, s. 204, 205). 27 Rolf Hannich/Bruns, Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordnung, München 2019, StPo § 110 Rn. 2, 4; Aydın, s. 87; Duran, s. 207.