Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

ETİK İLE HUKUK SARKACINDA AÇLIK GREVİ HUNGER STRIKE IN THE PENDULUM OF ETHICS AND LAW Süleyman ÖZAR * Özet: Çok çeşitli bağlamlarda görülebilecek olan açlık grevleri, cezaevleri için çok daha önemli sonuçlara yol açar. Çünkü bu kurum- larda sağlık çalışanları etik ile hukuk arasında bir ikilemde kalabilirler. Cezaevlerindeki açlık grevleri, sahadaki uygulamacılar için etik, hu- kuk, tıp, insan hakları gibi pek çok açıdan türlü zorluklar taşımakta- dır. Kişinin rızası olmadan vücut bütünlüğüne dokunulamaz. Kişinin rızası ise yapılan müdahaleyi hukuka uygun hale getirecektir. Fakat cezaevinde açlık grevine ilişkin kurallar, bu genel kaideye yönelik bazı istisnalara sahiptir. Bu çalışmada açlık grevinin yönetimi konusunda iç hukuk ve uluslararası standartlar bakımından bir inceleme yapılacaktır. Bu bağlamda 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun düzenlemesi ve bunun anayasal çerçeve, AİHM içtihatları ile etik ilkelere uyumu irdelenecektir. Anahtar Kelimeler: Açlık Grevi, Ölüm Orucu, Zorla Besleme, Bi- reysel Özerklik, Aydınlatılmış Onam, Tıbbi Müdahale, Rıza Abstract: Hunger strikes occur in various contexts, but they result in important legal and ethical dilemmas for health care pro- fessionals caring for hunger strikers who are imprisoned or detai- ned. Prison hunger strikes present clinical, ethical, legal, and human rights challenges to practitioners. Physical integrity of the person can not be violated without his or her consent. The consent of the person will justify the interventi- on. However, rules of hunger strike in prisons have some exempti- ons from this general rule. This study will try to give an overview and assess the domes- tic law and international standards regarding the management of hunger strikes. In that sense, the study will attempt to analyse The Law on the Execution of Penalties and Security Measures (Law no. 5275) and its conformity with the constitutional framework, ECHR jurisprudence and ethical principles. Keywords: Hunger Strike, Total Fasting, Force-Feeding, Indivi- dual Autonomy, Informed Consent, Medical Intervention, Consent * Dr., Hâkim, Londra Adalet Müşaviri, [email protected], ORCID: 0000- 0003-0934-9594, Makalenin Gönderim Tarihi: 07.02.2021, Kabul Tarihi: 07.02.2021