Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

117 TBB Dergisi 2021 (154) Dilek Özge UĞRAŞ soruşturmanın başlamasından önce, soruşturmanın başlatılıp başla- tılmayacağına karar vermek üzere deliller toplanması amacıyla baş- vurulamayacaktır. Yine söz konusu soruşturmanın ceza soruşturması olması gerekir, idari ya da disiplin soruşturması nedeniyle bilişim sis- temlerinde arama, kopyalama veya elkoyma tedbirlerine başvurula- bilmesi mümkün değildir. 104 Kanun koyucu, tedbirin uygulanma alanı bakımından soruştur- ma konusu suç yönünden herhangi bir kısıtlamaya yer vermemiştir. Kanun tasarısında yer alan iki yıl veya daha fazla hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren suçlar nedeniyle yapılan soruşturmada bu tedbirlere başvurma şartına, kanunda yer verilmemiştir. 105 Yine diğer bazı koru- ma tedbirlerinin uygulanması için aranan soruşturma konusu suçun kanunda öngörülmüş olan katalog suçlardan biri olması şartı bu tedbir bakımından aranmamıştır. Doktrinde tedbirin uygulama alanının ge- nel tutulması ve belirli suçlara özgü olarak kısıtlanmamış olması; ted- birle temel haklar üzerindeki gerçekleştirilen müdahalenin ağırlığına işaret edilerek eleştirilmiştir. 106 Doktrinde bir görüşe göre madde metninde açıkça tedbirin so- ruşturma aşamasında ve şüphelinin kullandığı bilişim sistemlerine yönelik olarak düzenlenmiş olmasından dolayı, tedbirin kovuşturma aşamasında uygulanması mümkün değildir; 107 kaldı ki duruşmaların aleni olması ilkesinin söz konusu olduğu kovuşturma aşamasında bu tedbire başvurulması halinde, şüphelinin tedbirin uygulanması kara- rından haberi olacağından delilleri ortadan kaldırmasının her zaman mümkün olabileceği belirtilmiştir. 108 Hükmün lafzından yola çıkarak tedbirin yalnızca soruşturma aşamasında uygulanmasının mümkün olduğunu kabul eden bir diğer görüşe göreyse, tedbirin uygulanma alanının soruşturma evresiyle kısıtlanması hatalıdır; nitekim her ne kadar kovuşturma evresinde alenilik ilkesi hâkim olsa da sanığın tu- tuklu olması veya herhangi başka bir nedenle ilgili veri taşıyıcılarına ulaşamaması ve delilleri ortadan kaldırma olanağının bulunmaması 104 Cengiz Tanrıkulu, Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilişim Sistemerinde Arama ve Elkoyma, Ankara 2014, s. 395; Rezan Epözdemir, “Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma Tedbirleri”, Terazi Hukuk Dergisi , C. 13, S. 142, Y. 2018, s. 91; Yaşar/ Dursun, s. 8. 105 Tanrıkulu, s. 388. 106 Aktaş, s. 235; Centel/Zafer, s. 426. 107 Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, s. 1098; Aydın, s. 108; Epözdemir, s. 91. 108 Centel/Zafer, s.