Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

138 Muris Muvazaası ve Muvazaa İddiasında Bulunulamayacak Bazı Durumlar Nisbi muvazaada ise taraflar bir işlem yapmak istemekte ancak çeşitli nedenlerden üçüncü kişileri aldatmak için bu irade açıklamasını farklı yönde yapmaktadırlar. Aslında arkadaşına bağışlamak istediği saatini eşinin kızacağı düşüncesi ile satış işlemi gibi gösterilmesi veya çoğu zaman karşılaşılan durum ise birden fazla mirasçısı bulunan mu- risin bazı mirasçılarına daha fazla mal bırakmak için gerçekte bağışla- mak istediği taşınmazını satış olarak göstermesi gibi. Gerçek iradesi bedelsiz şekilde yani bağış yapmak olmasına rağmen irade beyanları sanki satış sözleşmesi gibi resmi kayıtlara geçmektedir. 9 Taşınır mal söz konusu ise şekil şartı olmadığından bağış sayılabilecek ancak ta- şınmaz söz konusu ise tapuda yapılan işlem için gerçek irade ile uy- gunluk aranacaktır. 10 Yargıtay’a göre muvazaalı sözleşme muvazaa nedeni ile hüküm doğurmaz. 11 Muvazaa kesin hükümsüz yani butlan- dır. Öğretide muvazaalı işlemin iradeye uygun olmadığını ve hukuki işlemin kurucu unsuru bulunmadığından yokluk olduğunu savunan- lar da vardır. 12 III. MURİS MUVAZAASI Nisbi muvazaa türü kabul edilen muris muvazaasında bir kim- senin mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak amacıyla yaptığı karşılıksız kazandırmaları tapuda satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesidir. 13 Tıpkı nisbi muvazaada olduğu gibi gerçekte yapmak istedikleri hukuki işlemi bazı nedenlerden (miras- çılardan mal kaçırmak gibi) iradeye aykırı beyan etmektedirler. Bura- daki temel amaç saklı paylı mirasçılarının ilerde tenkis davası açarak miras paylarını almalarını önlemektir. Kısaca mirasbırakan gerçekte bağışlamak istediği mallarını satış karşılığında devretmiş gibi göstere- rek mirasçılarına ilerde terekesinden taşınmaz kalmasını önlemek is- temektedir. Mirasbırakanın yapması gereken ise vasiyetname yaparak taşınmazını istediği kişiye bırakmalı veya tarafların tapuda gerçek ira- 9 Sefa Reisoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Bası, Beta Yayıncılık, İstan- bul 2014, s. 103; Eren, s. 369. 10 Günay, s.14. 11 Oğuzman/Öz, s.132; Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı: Borçlar Hu- kuku Genel Bölüm,1. Cilt, İstanbul 2010, s.356. 12 Eren, s.356. 13 Kayhan, s. 184.; Ali Özuğur, Tenkis Muvazaa Mirasta İade Davaları, 3.Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2011. s.866.