Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

158 İnşaatçı İpoteğinde Aynı İş İçin Birden Fazla Ödeme Yapılması Sorunu ve Bazı Çözüm Önerileri mak için emek sarf eden ve emeğinin sonunda iş bittiğinde, alacağını tahsil etmeyi bekleyen kişilerin alacağını güvence altına almak ve bu şekilde inşaat işlerinin devamlılığını sağlayabilmektir. Diğer yandan, inşaatta bedensel olarak değil ama fikren emek harcayanların kanu- ni ipotek hakkının bulunmadığı ifade edilmektedir. 13 İsviçre Federal Mahkemesi, fikri emek gibi inşaatın bütünleyici parçasını oluşturma- yan işler için emek harcayan kişilerin alacakları için de inşaatçı ipoteği kurulamayacağını belirtmektedir. 14 Bir görüşe göre, inşaata yapılan işle ilgili alacağın, inşaat alacağı olup olmadığı tespit edilirken, emek veya emek ve malzemenin inşa- atta bir değer artışı yaratmış olması aranmaktadır. 15 Bir başka görüş ise, bunun gerekli olmadığını savunmaktadır. 16 Bunun yanında, inşaat alacaklısının inşaatçı ipoteğinden faydalanabilmesi için, inşaatın taşın- maz malikinin rızası kapsamında yapılıyor olması aranmaktadır. 17 Ör- neğin; taşınmaz malikinin rızası olmamasına rağmen kiracı tarafından yaptırılan bir inşaatta, zanaatkâr veya yüklenicilerin emek veya emek ve malzeme alacakları için TMK m. 893 kapsamındaki inşaatçı ipote- ğinden faydalanması mümkün olmayacaktır. 18 İnşaatçı ipoteği, zanaatkârların ve yüklenicilerin, çalışmayı veya malzeme vermeyi yüklendikleri andan itibaren tapu kütüğüne tescil edilebilir. 19 Ancak bu hakkın, tapu kütüğüne tescili için bir hak düşü- 13 Nomer/Ergüne, a.g.e., s. 360; Sirmen, a.g.e., s. 701; Akipek/Akıntürk/Ateş, a.g.e., s. 796. İsviçre Federal Mahkemesi, inşaatın projesini hazırlayan mimarların yaptı- ğı işin de bedensel değil fikri bir emek olduğu için mimarlık alacakları için inşaatçı ipoteği konulamayacağına ve geçici tescil şerhi istenemeyeceğine hükmetmiştir. BGE 119 II 426 (www.bger.ch ). 14 İsviçre Federal Mahkemesi, bina inşaatında inşaat iskelesi kuran kişilerin alacağı için, yapılan işin inşaatın bütünleyici bir parçası haline gelmediğinden inşaatçı ipoteği ile güvence altına alınamayacağına hükmetmiştir. Bkz. BGE 131 III 300 (www.bger.ch ). 15 Aydın Aybay/Hüseyin Hatemi, Eşya Hukuku, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2010, s. 289; Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 985. 16 Nomer/Ergüne, a.g.e., s. 359, dn.169. 17 Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, s. 986. 18 Nomer/Ergüne, a.g.e., s. 360. İsviçre Federal Mahkemesi’nin eski kararlarında da bu esas benimsenmişken, İsviçre Federal Mahkemesi’nin yeni tarihli kararlarında bu esastan vazgeçilmiş hatta yetkisiz bir üçüncü kişi tarafından yapılan inşaatla- rın alacakları için bile inşaatçı ipoteği konulabileceği şeklinde içtihat oluşturul- muştur. Daha geniş bilgi için bkz. Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, Eşya Huku- ku, s. 986. 19 De Haller, a.g.e., s. 46; Aybay/Hatemi, a.g.e., s. 290; Ertaş, a.g.e., s. 607.