Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

163 TBB Dergisi 2021 (154) Yusuf Can DELİPINAR Bu husus, temel olarak inşaatçı ipoteğinde iş sahibinin aynı iş için birden fazla ödeme yapması riskini ortaya çıkarmaktadır. Bu durum, iş sahibi açısından bakıldığında önceden öngöremeyeceği şekilde, asıl yüklenicinin yanı sıra hiçbir şekilde sözleşmesel borç ilişkisi içinde olmadığı alt yüklenicilere karşı da borçtan sorumlu duruma düşmesi sonucunu yaratacaktır. Böyle bir durum, sadece hukukumuzda değil, İsviçre hukukunda da bir sorun olarak değerlendirilmiştir. İsviçre Fe- deral Mahkemesi, alt yüklenicinin inşaatçı ipoteği nedeniyle aynı iş için birden fazla kez ödeme yapmasının özellikle maddi durumu pek de iyi olmayan taşınmaz malikleri açısından “çok hassas sonuçları ola- cağını” ifade etmiştir. 37 Aynı şekilde İsviçre Federal Mahkemesi’nin bir başka kararında bu durumun sadece çok hassas sonuçlar doğur- madığı, ayrıca şok edici olduğu da ifade edilmiştir. 38 Nitekim, İsviçre hukukunda alt yükleniciye inşaatçı ipoteği hakkı tanınması bile bu ne- denle eleştiri konusu olmuştur. 39 Bu doğrultuda, Türk hukukunda da alt yüklenicilere tanınan kanuni ipotek hakkının yasal düzenlemeyle kaldırılması gerektiği savunulmuştur. 40 Öğretide alt yüklenicinin inşaatçı ipoteği nedeniyle, taşınmaz ma- likinin aynı iş için birden fazla kez ödeme yapma riskinin ortadan kal- dırılması için iş sahibi ile asıl yüklenici arasında yapılacak sözleşmeye konulacak bazı hükümler önerilmiştir. 41 Bu hükümler, asıl yükleniciye yapılacak ödemenin inşaatçı ipoteğinin tescili için öngörülen işin bi- timinden itibaren üç aylık sürenin dolmasından sonraya bırakılması veya asıl yükleniciden bu süre için bir teminat talep edilmesi olarak ifade edilmiştir. 42 Bu öneriler, iş sahibini veya taşınmaz malikini mükerrer ödeme- den koruma bakımından isabetli olsa da daha çok işin başında yapıl- 37 Oral, a.g.e., s. 681; BGE 95 II 87 (www.bger.ch ): “L’institution d’une double hypo- thèque légale en faveur de l’entrepreneur général, d’une part, et du sous-traitant, d’autre part, entraîne ainsi des conséquences extrêmement rigoureuses pour le propriétaire, surtout s’il est de condition modeste.” 38 BGE 104 II 348 (www.bger.ch ). 39 Farklı hukuk sistemlerindeki görüşler ve uygulamalar hakkında bkz. Oral, a.g.e., s. 665-706. 40 Eleştiriler için bkz. Oral, a.g.e., s. 681. 41 Bkz. Oral, a.g.e., s. 679-680. 42 Oral, a.g.e., s. 679.