Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

166 İnşaatçı İpoteğinde Aynı İş İçin Birden Fazla Ödeme Yapılması Sorunu ve Bazı Çözüm Önerileri iç ilişkide asıl yükleniciye karşı bir borcu olmadığı ortadadır. Böyle bir durumda, iş sahibi alt yükleniciye yaptığı ödemenin tamamını asıl yükleniciden isteyebilecektir. 48 Aynı şekilde, eğer taşınmaz üzerinde alt yüklenici lehine kurulmuş olan inşaatçı ipoteği, asıl yüklenicinin borcun tamamını ifa etmesiyle terkin edilmiş ve iş sahibi inşaatçı ipo- teği borcundan kurtulmuşsa, asıl yüklenici de kendi alacağını iş sahi- binden tahsil etmişse artık taşınmaz malikine rücu etmesi söz konusu olamaz. 49 Borç ilişkisi sona erecektir. İş sahibinin, aynı iş için birden fazla ödeme yaptıktan sonra asıl yükleniciye rücu etmesi halinde, Türk Borçlar Kanunu’nun 168. mad- desinde düzenlenen halefiyete ilişkin hükümlerinin de uygulanması gerekeceği söylenebilir. Buna göre, asıl yükleniciye rücu hakkına sa- hip olan iş sahibi, ifa ettiği miktar oranında alt yüklenicinin haklarına halef olacaktır. Bunun sonucunda iş sahibi, asıl yükleniciye karşı alt yüklenicinin yerine geçerek ödemiş olduğu tutarı tahsil etmeye çalışa- caktır. Halefiyet hükümlerinin uygulanması sonucunda, iş sahibinin asıl yükleniciye rücu etmesi kolaylaştırılmakta ve mükerrer ödeme yapan iş sahibinin daha fazla korunması sağlanmaktadır. 50 İş sahibi, halefiyet hükümleri gereğince, alt yüklenicinin asıl yükleniciye karşı aralarındaki sözleşmesel ilişki gereğince sahip olduğu kefalet ve temi- natlardan yararlanabilecektir. 51 Kefalet ve teminatların yanı sıra, işle- mekte olan faiz de halefiyet gereğince iş sahibi lehine işlemeye devam edecektir. Burada söz konusu olan kanundan doğan bir halefiyettir. 52 Bu doğrultuda iş sahibi, teminatlar arasında eğer bir taşınmaz rehni varsa, tapu sicilinde alacaklı olarak adının yazılmasını isteyebileceği gibi, taşınır rehni olması durumunda da taşınırın zilyetliğinin kendisi- ne devredilmesini talep edebilir. 53 48 M. Kemal Oğuzman/M. Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, Vedat Kitapçılık, 15. Bası, İstanbul, 2020, s. 491. 49 Oğuzman/Öz, C.2, s. 491: “İlk borçlu ise, borcun tümünü tek başına ödemiş olsa bile, teminat vermek için borca katılan borçludan hiçbir şey isteyemez.” 50 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, a.g.e., s. 320; Eren, a.g.e., s. 1345; Haluk N. Nomer, Borçlar Hukuk Genel Hükümler, Beta, 14. Bası, İstanbul, 2015, s. 422. 51 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, a.g.e., s. 321; Eren, a.g.e., s. 1345. 52 Eren, a.g.e., s. 1345; Nomer, a.g.e., s. 422. 53 Andreas Von Tuhr, Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, Çev. Cevat Edege, C.1-2, Ankara, Olgaç Matbaası, 1983, s. 809; Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, a.g.e., s. 321; Eren, a.g.e., s. 1345.