Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

167 TBB Dergisi 2021 (154) Yusuf Can DELİPINAR Halefiyet durumunda, iş sahibi ödemiş olduğu ek ve haklı gider ödemelerini de vekalete ilişkin TBK m. 510 ve 529 hükümlerinin kı- yasen uygulanması sonucunda asıl yükleniciden talep edebilmelidir. 54 Böyle bir durumda iş sahibi, alt yüklenicinin tesis ettirdiği inşaatçı ipo- teği nedeniyle ödemek zorunda kaldığı icra ve yargılama masrafları ile vekalet ücreti gibi giderleri de asıl yükleniciden isteyebilecektir. 55 2. İş Sahibinin Asıl Yükleniciye Ödeme Yapmasından Önce Alt Yüklenicinin İnşaatçı İpoteği Tesis Etmesi Durumunda İş sahibinin asıl yükleniciye ödeme yapmasından önce alt yük- lenicinin iş sahibinin taşınmazı üzerinde inşaatçı ipoteği tesis etme- si durumunu ise rücu ilişkisinin dışında farklı bir çözüm getirmek gerekecektir. Henüz asıl yükleniciye ödemesini yapmamış olan iş sahibinin önce alt yükleniciye ödeme yapması, sonrasında ise asıl yükleniciye rücu etmesi, iş sahibinin asıl yüklenicinin acze düşme- si durumunda alacağını alamaması riskini doğurabilecektir. Kaldı ki bu durum, ödeme yapan iş sahibinin önce alt yükleniciye ödeme yapması, sonrasında ise asıl yükleniciye tekrar ödeme yapması ve en sonunda asıl yükleniciye rücu ederek alt yükleniciye yapmış olduğu ödeme için rücu etmesi gibi gereksiz ve anlamsız bir çözüm ortaya koymaktadır. 56 Bunu önlemek için, iş sahibin daha alt yükleniciye ödeme yapar- ken asıl yükleniciye olan borcundan kurtulması gerekmektedir. Dola- yısıyla, iş sahibinin alt yükleniciye yaptığı ödemenin asıl yükleniciye olan borcundan mahsup edilmesi ve asıl yüklenicinin kalan alacak miktarının bu mahsup işlemi yapıldıktan sonra kalan tutara göre he- sap edilmesi gerekmektedir. Ancak bu mahsup işleminin kimin tara- fından yapılacağı da inşaat ipoteğinin sadece alt yüklenici lehine te- sis olması durumuyla, hem asıl yüklenicinin hem de alt yüklenicinin taşınmaz üzerinde inşaatçı ipoteği tesis etmiş olması durumuna göre farklılık göstermektedir. 54 Von Tuhr, a.g.e., s. 805; Eren, a.g.e., s. 1344. 55 Von Tuhr, a.g.e., s. 805; Eren, a.g.e., s. 1344. 56 Oğuzman/Öz, C.2, s. 495.