Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

180 İsviçre Medeni Usul Kanununda Yapılması Düşünülen Önemli Değişiklikler ... uyuşmazlık konusunun para ile ölçülebildiği davalarda, eğer dava iş hukukundan veya kira hukukundan doğmuşsa itiraz (recours, Besc- hwerde) sınırı 15.000 Frank (a), bu iki uyuşmazlık türünün dışında ka- lıp konusu para ile ölçülebilen diğer davalarda ise 30.000 Frank (b) olarak belirlenmiştir. Tasarı’da, söz konusu değişiklik ile, CPC m.6/2 (b)’nin LTF m.74/1 (b) ile uyumlaştırılması amaçlanmıştır. 30 CPC m. 6/2 (b)’de yapılması önerilen değişikliğin bir başka önemi daha vardır. Şöyle ki, CPC m.243/1 ve 2’de “basitleştirilmiş yargılama usulü”nün uygulama alanı düzenlenmiştir. 31 Söz konusu maddenin ilk 30 Message, FF 2020 p. 2634. 31 İsviçre Medeni Usul Kanunu’nda “olağan yargılama” ( “ procédure ordinaire ” ), “ba- sitleştirilmiş yargılama” (“procédure simplifiée ” ) ve “basit yargılama” (“ procédure sommaire ”) olmak üzere üç tür yargılama usûlü düzenlenmektedir. Basitleştirilmiş yargılama usûlü (CPC m.243-247), başta dava konusu 30.000 Frank’ı geçmeyen uyuşmazlıklar ile kira ve iş uyuşmazlıkları olmak üzere basitlik ve hızın önem ka- zandığı davalarda (CPC m.243) uygulanmaktadır. Olağan yargılama usulüne iliş- kin düzenlemeler kıyas yoluyla basitleştirilmiş yargılama usulüne de uygulana- cağı için (CPC m.219), kanun koyucu, yalnızca farklı olan hususları düzenlemekle yetinmiştir. Bu noktada en önemli farklardan biri, talebin ileri sürülmesidir. Şöyle ki basitleştirilmiş yargılama usulünde talebin sözlü olarak ileri sürülmesi müm- kün olup; bu durumda mahkeme bunu tutanağa geçirecektir (CPC m. 244). Ta- lebin gerekçeli olmaması durumunda mahkeme, bunu karşı tarafa tebliğ edecek ve tarafları duruşma için dâvet edecektir (CPC m.245/1). Böylelikle bu durumda dilekçeler aşaması gerçekleştirilmeyecektir. Talebin gerekçeli olması hâlinde ise mahkeme, karşı tarafa cevap süresi verecektir (CPC m.245/2). Basitleştirilmiş yar- gılama usulünde kural olarak bir duruşma yapılacak olup (CPC m.246/1); ancak şartların gerektirmesi hâlinde mahkeme tarafların karşılıklı dilekçe vermelerine ve ayrıca duruşma yapılmasına da karar verebilecektir (CPC m.246/2). Basitleş- tirilmiş yargılama usulünde, “zayıflatılmış taraflarca getirilme ilkesi” ( maxime des débats attenuée ) uygulanmaktadır (Haldy, s. 167). Buna göre, taraflarca getirilme ilkesi yine esas olup; mahkeme, uygun sorular ile, getirilen vakıalardaki yeter- sizliklerin giderilmesini ve tarafların delilleri getirmelerini sağlayacaktır (CPC m.247/1). Ayrıca dava konusunun 30.000 CHF’i aşmayan kira sözleşmeleri ile iş sözleşmelerine ilişkin uyuşmazlıklarda, mahkeme, vakıaları re’sen araştıracak- tır (CPC m.247/2). Basit yargılama usûlü (CPC m.248-270) ise özellikle (İsviçre) Medeni Kanun (CPC m.249), (İsviçre) Borçlar Kanunu (CPC m.250) ve (İsviçre) İcra ve İflâs Kanunu’ndan (CPC m. 251) doğan bazı uyuşmazlıklarda, geçici hu- kuki koruma kararlarına ilişkin yargılama ve çekişmesiz yargıda uygulama alanı bulmaktadır. Burada yargılama bir dilekçe ile başlamakta olup; basit veya acil hâllerde bu dilekçenin tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak ileri sürülmesi de mümkündür (CPC m. 252/2). Dilekçenin verilmesi üzerine mahkeme, dilekçeyi açıkça kabul edilemez veya temelden yoksun bulmazsa, karşı tarafa kendisini ya- zılı veya sözlü olarak ifade etme imkânı tanıyacaktır (CPC m. 253). Bunun ardın- dan mahkeme, kanunda aksine düzenleme olmadıkça, duruşma yapılıp yapılma- masına göre karar verecektir (CPC m.256). Basit yargılama usulünün en önemli özelliklerinden biri de kullanılacak delillerdir. Şöyle ki, basit yargılama usulün- de ispat, kural olarak belgeler ile gerçekleştirilebilecektir (CPC m.254/1). Buna karşılık yargılamanın geciktirilmesine neden olmayacaksa, yargılamanın amacı