Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

201 TBB Dergisi 2021 (154) Selçuk ÖZTEK / Mert NAMLI likle taraf veya tanık olarak gerçeğe uygun beyanda bulunmak (CPC m.160/1a), elindeki belgeleri ibraz etmek (CPC m.160/1b), şahsı üze- rinde inceleme yapılmasına ve malları üzerinde bilirkişi tarafından inceleme yapılmasına katlanmak zorunluluğu bulunmaktadır (CPC m.160/1c). Bunun yanı sıra kanun koyucu, CPC m.163 ve 165’de ta- raflar ile üçüncü kişilerin iş birliğinde bulunmayı reddedebilecekleri hâlleri düzenlemiştir. İsviçre’de federal hukuk boyutunda üç tür hukuk mesleği tanın- makta olup; bunlar avukat, noter ve patent danışmanıdır. Bununla bir- likte uygulamada, iş sözleşmesi ile çalışmakta olan “iş yeri hukukçu- ları” ( juristes d’entreprise )(kurum avukatları) bulunmakta olup; onlara ilişkin düzenlemeler kantonlara göre farklılık gösterebilmektedir. 104 CPC m.160/1 (b)’de kanun koyucu, meslekî sırların korunması düşüncesi ile, yalnızca avukatlar ile patent danışmanları için delillerin ikamesinde iş birliği yapma zorunluluğunun istisnasını öngörmekte- dir. Buna göre bir taraf veya üçüncü kişinin, kendisini temsile yetkili avukatı veya patent danışmanı ile arasındaki ilişkiye dair belgeler ba- kımından iş birliği borcu uygulama alanı bulmayacaktır. Konuya ilişkin olarak Federal Meclis’e bir önerge sunulmuş ve iş yeri hukukçularının meslekî sırlarının korunmasını sağlamak üzere İs- viçre Medeni Usul Kanunu’nda yeni bir maddeye yer verilmesi teklif edilmiştir. Federal Konsey ise bu öneriye Ön Tasarı’da yer vererek ko- nuyu tartışmaya sunmuştur. Buna göre, taraflar ve üçüncü kişiler, iki şartın mevcudiyeti hâlinde, bir işletmenin iç hukukî faaliyeti bakımın- dan iş birliği borcuna tâbi olmayacaklardır. İlk olarak, söz konusu fa- aliyet bir avukat tarafından gerçekleştirilseydi, bu faaliyetin avukatlık mesleğinin icrasına özgü olduğunun kabul edilebilmesi gerekmekte- dir. Böylece kanun koyucu, iş birliği borcuna tâbi olmamayı bir avuka- tın “avukatlık mesleği çerçevesindeki faaliyetleri” ile sınırlandırmak istemiştir. 105 Böylece iş yeri hukukçuları, bunun dışındaki faaliyetleri (sosyal, ticari, siyasi vb.) bakımından iş birliği borcuna tâbi olacaklar- dır. İkinci olarak ise işletmenin iç hukuk servisini yöneten kişinin kan- 104 Bununla birlikte işyeri hukukçularına ilişkin federal bir kanun yapma hazırlıkları da mevcut olup, bu husus kantonlar nezdinde yoğun tartışmalara neden olmak- tadır. 105 Rapport explicatif, s. 61.