Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

226 İsviçre Medeni Usul Kanununda Yapılması Düşünülen Önemli Değişiklikler ... XVI. TAHKİM CPC m.372/2, tarafların aynı talebi hem tahkim hem de devlet yargısında ileri sürmeleri ihtimalini düzenlemektedir. Buna göre, böy- le bir durumda ikinci talebin ileri sürüldüğü merci, ilk talebin ileri sü- rüldüğü mercinin yetki hakkında vereceği karara kadar yargılamayı re’sen erteleyecektir. Öğretide bu hükmün, İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Hakkında Federal Kanun (Loi fédérale sur le droit international privé–LDIP) m.186/1 de düzenlenen “ hakem heyetinin kendi yetkisi hakkında karar verebilmesi ” kuralı ile çeliştiği ileri sürülmüştür. 181 Kezâ CPC m.61/1 (b) uyarınca devlet mahkemesi, ancak tahkim sözleşmesi açıkça geçersiz veya uy- gulanabilir nitelikte değilse yetkili olduğuna karar verebilecektir. 182 Tasarı ile, Federal Konsey, bu düzenlemeler arasındaki çelişkileri ortadan kaldırmak için CPC m.372/2’de yer alan hükmün yürürlükten kaldırılmasını teklif etmiştir. Böylece artık hakem heyeti, devlet mah- kemesinin tahkim sözleşmesinin açıkça geçersiz olması veya uygula- nabilir nitelikte olmaması nedeniyle yetkili olduğuna karar verinceye kadar yargılamayı durdurmak zorunda kalmayacaktır. 183 SONUÇ Görüleceği üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunundan sadece 9 ay önce yürürlüğe girmiş bulunan ve dolayısıyla 10 yıldır uy- gulanmakta olan İsviçre Medeni Usul Kanunu’nda değişiklik yapılma- sı için harekete geçilmiş ve 26/02/2020 tarihli Tasarı hazırlanmıştır. Bu Tasarı’da İsviçre Medeni Usul Kanunu’nun 55 maddesinde deği- şiklik yapılması önerilmektedir ki, bu öneri Kanun’un %10’dan fazla- sına müdahale edildiği anlamına gelmektedir. Söz konusu değişiklik isteği hiç de şaşırtıcı değildir. Zira “ kanunlar canlı organizmalar gibidir; hükümleri zaman içinde eskiyip ihtiyaçlara cevap veremeyebileceği ya da yeni ihtiyaçları karşılayamayabileceği gibi daha baştan itibaren bazı hükümleri itibariyle tartışmalara sebebiyet verebilir. ” 184 İsviçre 181 Christoph Hurni, Berner Kommentar, art.61 no. 12; Christoph Müller, Zurcher Kommentar, art. 372 no 38. 182 Message CPC, s. 7005. 183 Message, FF 2020, s. 2683. 184 SelçukÖztek/Sema Taşpınar Ayvaz/Serdar Kale, “HukukMuhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 20 Mart 2020 Tarihli Kanun Teklifi’ne İlişkin Bazı Açıklamalar ve Kanun Teklifi’nin Değerlendirilmesi”, TBBD , 149, s.77 vd., özellikle s. 92.