Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

231 TBB Dergisi 2021 (154) Hasan TUNÇ değil, açıklayıcı (declaratory) işlemdir. 2 Bu sebeple anayasa hukuku bağlamında KKTC’de egemenliğin görünümünü ortaya koymak el- zemdir. Çalışma, KKTC’nin ayrı bir örgütlenmiş kamu otoritesi bulu- nan egemen bir devlet olduğu 3 ve bu durumun anayasa hukuku bakı- mından kanıtlanabilir olduğu savı üzerine temellenecektir. Çalışma kapsamında üzerinde durulması gereken ilk husus, geç- mişten günümüze egemenlik kavramının geçirdiği değişim ve özel- likle İkinci Dünya Savaşı sonrasında egemenlik kavramının nasıl algı- landığıdır. Bunun ardından Kıbrıs Sorunu, hukuk tarihi bağlamında ele alınacak ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin egemen bir devlet olarak kuruluşunun hukuki temellerinden bahsedilecektir. Fakat bu son husus, münhasıran uluslararası hukukun inceleme konularına ilişkin hususlardandır. Belirtilen sebeple bu kısımda açıklayıcı bilgiler verildikten sonra esas olarak KKTC’nin anayasa hukuku bağlamında egemen bir devlet olduğu yönünde bilimsel bir tez geliştirilecektir. I. EGEMENLİK KAVRAMI VE BU KAVRAMIN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE GELİŞİMİ A. DEVLETİN BİR UNSURU OLARAK EGEMENLİK KAVRAMI Egemenlik kavramı, ilk defa 1576’da Fransız filozofu Jean Bodin (1530-1596) tarafından kullanılmıştır. 4 Egemenlik kavramının, siyasal bilimlere girişinden şimdiye kadar yazarların üzerinde birleştiği bir tanımın olmadığı söylenebilir. “Egemenlik” kelimesinin, “bir çocuğu koruyan, işlerine bakan ve her türlü davranışından sorumlu kimse, veli” anlamına gelen “ege” 2 Zira 1933 yılında imzalanan Montevideo Sözleşmesi’nin 3. maddesinin birinci cümlesi şu şekildedir: “Bir devletin siyasi varlığı, diğer devletler tarafından tanın- masından bağımsızdır”. Bu sözleşmede yer alan prensiplerin örf ve âdet hukuku haline geldiği Montevideo kriterleri olarak anıldığı görülmektedir. Örnekler için bkz. Richard K. Gardiner, International Law, Pearson Education Limited, 2003, s. 171-173, 180-181. 3 Bu iki unsurun uluslararası hukuk bakımında devletlerin olmazsa olmaz koşul- larından birinin bileşenleri olduğu yönünde bkz. Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, Turhan Yayınevi, Ankara, 2004, s. 147-150. 4 Mehmet Dalar, Uluslararası Hukukta Egemenlik ve Milli Yetki Sorunu, Dicle Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Diyarba- kır 1995, s. 14.