Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

235 TBB Dergisi 2021 (154) Hasan TUNÇ Bununla beraber Bodin’e göre, adalet ilkelerini içeren doğa yasa- larını hiçe sayan bir kral karşısında vicdanının sesini dinleyen bir yö- neticinin, krala itaat etmeme hakkı bulunmaktadır. Ancak bu hak asla kişisel boyutun dışına çıkmamalı, direnme veya ayaklanmaya da sebe- biyet vermemelidir. Bu şekilde egemene itaat etmeme durumundaki bir yönetici, egemenin kendisi hakkında vereceği kararın sonuçlarına katlanmalı ya da ülkeyi terk etmelidir. 15 Yöneticiden çok farklı olan egemen kral ise, egemenlik hakkını belli bir süreyle değil, ömür boyu kullanır ve tacıyla birlikte kendisin- den sonra gelene aktarır. Böylece egemenlik monarşilerde arada hiçbir kopukluk olmaksızın bir kişiden bir başka kişiye geçmiş olur. Fran- sa’daki “Kral Öldü Yaşasın Kral” deyişi, bu anlayışın en açık göster- gesidir. Bu suretle egemenliğin sürekliliği esas alınmaktadır. Krallar fiziksel varlıkları itibarıyla gelir geçerler, ama sürekli olan, yalnızca, kralın temsil ettiği kamusal kişilik (devlet)tir. 3. Egemenlik bölünmez, devredilemez: Egemenliğin mutlak ve sürekli oluşu, onun “tek” olmasını da gerektirir. Bu sebeple egemen- lik, parçalanmamak ve bir bütünlük göstermek zorundadır. Bodin’e göre, bu koşula uyulmak şartıyla egemenliğin krala, bir azınlığa ya da toplumun tümüne verilebilmesi mümkündür. Fakat söz konusu er- kin, kral, soylular ve halk arasında paylaştırılması doğru olmaz. Aksi halde, feodalite gibi karmaşık yönetim biçimleri ortaya çıkar. Bu ise toplum içerisinde düzensizliğe ve anarşiye yol açar. O halde egemen- lik; Bodin’e göre bölünmeyecek, ayrıca başka bir kişi ya da toplulu- ğa da devredilmeyecektir. Eğer, kral egemenliğini devredecek olursa, uyruklarından birini kendine eşit kılmış olur. Bu ise egemenliğin yok olması demektir. Jean Bodin’e göre egemenliğin belirtisi yönetilenlere danışmadan yasama yetkisini kullanabilmek, kimsenin rızasını almadan toplu ola- rak veya teker teker yurttaşların hukukunu belirleyebilmektir. Bu açı- dan kralın özgürlüğü kendi yaptığı yasalarla bile sınırlı değildir. Kral bunlara uyup uymamakta serbesttir. O, kendinden öncekilerin koy- duğu kurallarla da bağlı değildir. Onun egemenliği öyle sınırsızdır ki eski zamanlardan beri uygulanagelen en sağlam ve köklü gelenekleri 15 Pamir, s. 20