Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

243 TBB Dergisi 2021 (154) Hasan TUNÇ hukuki olarak tanımlanan bir güçtür; yani hukuki bir güçtür. 26 Egemen bir devlet olarak KKTC de varlığını bu hukuki güce sahip olmasından almaktadır. Bu durumda KKTC’yi egemen bir devlet kılan koşulların açıklanmasında fayda vardır. A. KIBRIS SORUNU VE KKTC’NİN KURULUŞU Kıbrıs adası, Osmanlı egemenliğine girmeden önce farklı uygarlık- ların yönetiminde bulunmuştu. 1571 yılında Venedikliler’den alınan ve 307 yıl Osmanlı hâkimiyeti altında kalan Kıbrıs’ın yönetimi 1878 yılında, hükümranlık hakkı Osmanlı İmparatorluğu’nda kalmak kay- dıyla, İngiltere’ye devredilmiştir. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Os- manlı İmparatorluğu ile İngiltere’nin ayrı saflarda yer almasının da bir sonucu olarak, İngiltere 1914’te tek taraflı bir kararla adayı ilhak etmiştir. Türkiye, Ada üzerindeki İngiliz egemenliğini 1923’te Lozan Antlaşması ile tanımıştır. 27 1950’li yılların sonlarında Kıbrıs’ta İngiliz egemenliği zayıflamaya başlamıştır. 1958 yılının yaz aylarında Ada’daki Türk-Rum çatışma- sının yaygınlaşması sonucunda, girişimlerde bulunulmuş ve taraflar bir araya getirilerek 11 Şubat 1959’da Zürih Antlaşması ve 19 Şubat 1959’da Londra Antlaşması imzalanmıştır. Bağımsızlık; iki toplumun ortaklığı, toplumsal alanda otonomi ve anlaşmaya varılan yapının, Türkiye, İngiltere ve Yunanistan tarafından garanti edilmesi ilkelerine dayanan uzlaşma ile Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasına karar veril- miştir. 16 Ağustos 1960’ta Kıbrıs Anayasası’nın yürürlüğe girmesi ile de Kıbrıs Cumhuriyeti, resmen kurulmuştur. 28 Rum tarafı, aşağıda ayrıntılı olarak değinilecek olan, Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kuran antlaşmaları temelinden değiştirmeye yöne- lik faaliyetlerde bulunmaya başlamıştır. 30 Kasım 1963’te Kıbrıslı Rumlar’ın lideri Makarios, Kıbrıs Anayasası’nın 13 maddesinin değiş- tirilmesine yönelik teklifini, Türk tarafına ve diğer garantör devletlere 26 Ömer Anayurt, Anayasa Hukuku Genel Esaslar, Temel İlkeler, Kavramlar ve Ku- rumlar, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020, s. 236. 27 Bahadır Bumin, Özarslan, Uluslararası Hukuk Açısından Kıbrıs Sorunu ve Avru- pa Birliğinin Yaklaşımı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2007, s. 9. 28 İsmail Bozkurt, “Kıbrıs’ın Tarihine Kısa Bir Bakış”, Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi (Bugünü ve Yarını), İrfan Kaya Ülger/Ertan Efegil (Ed.), HD, An- kara 2001, Özarslan, s. 9-10.