Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

247 TBB Dergisi 2021 (154) Hasan TUNÇ letlerin örnekleri özellikle Birinci Dünya Savaşı’nın ardından yıkılan Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki topraklarında ortaya çıkmıştır. Sa- vaştan önce kurulan Mecaristan’ın Avusturya ile ittifakı, keza Bulga- ristan, Romanya ve Arnavutluk korunan devletlere örnek olarak gös- terilebilir. 38 Fakat bu devletler sömürgeleştirilmiş olan devletlerden farklı olarak yarı egemenliğe değil, tam egemenliğe sahiptirler. Yal- nızca bu devletlerin güçlü müttefikleri olup, söz konusu devletler ege- menliklerini zaman zaman bu devletlerin lehine sınırlayabilmektedir. Yarı egemen devlet teorisi, günümüzde egemenlik anlayışının klasik egemenlik teorisinden önemli ölçüde ayrılan bir sayfasıdır. Fakat bu teorinin kaynağı esas itibarıyla 19 ve 20. yüzyıl boyunca sömürgeleştirilen devletlerin bu statülerinden kurtulmalarıyla ilgi- lidir. Post-kolonyal devletlerde egemenliğin oluşumunu inceleyen Jackson’a göre egemenlik negatif ve pozitif boyutlarıyla algılanabi- lir. Post-kolonyal devletler, bağımsızlıklarını kazandıkları aşamada negatif boyutuyla egemenliğe sahip olurlar. Bu egemenlik, bağımsız bir devlet olarak ülkesi ile insan topluluğunu yönetmeyi içerir. Buna karşın bu devletler, etkin bir idari teşkilat kurma, sınırları belirleme ve egemenlik alanlarında kendi kanunlarını uygulamak konusunda zaaf göstermektedirler. 39 2. Yarı Egemen Bir Devlet Olarak Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs, fiili olarak yaklaşık 80 yıl boyunca Birleşik Krallık idare- sinde kalmış post-kolonyal bir devlettir. Bu devlet ne Bodin ne de Rousseau’nun ortaya koyduğu egemenlik anlayışlarına uygun bir biçimde kurulmuştur. Kıbrıs Cumhuriyeti, Zürih, Londra ve Lefkoşa Antlaşmaları ile Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan’ın garantör- lüğünde kurulan bir devlettir. Bu devlette egemenliğin görünümü, klasik egemenlik teorilerinden ziyade İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası hukukun gereği olarak şekillenmiş yeni egemenlik anla- yışının bir yansımasıdır. Kıbrıs’ın coğrafi ve idari birliğini sağlayan Zürih, Londra ve Lefkoşa Antlaşmaları ile bağımsız bir ülke yaratıl- 2007, s. 286. 38 Robert Jackson, Quasi-States: Sovereignty, International Relations and the Third World, Cambridge: Cambridge University Press, 1990, s. 65. 39 Jackson, s. 26 vd.