Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

21 TBB Dergisi 2021 (154) Süleyman ÖZAR e. Genelge Adalet Bakanlığı’nın 6 Ocak 2020 tarihli “Ceza İnfaz Kurumların- da Barındırılanların Uluslararası Standartlarda İnsan Hakları Merkezli Sağlığa Erişimi ve Tedavileri, Tedavi Nedeniyle Nakilleri, Ceza Tehiri İşlemleri” hakkında 172 numaralı genelgesinde açlık grevi veya ölüm orucuna yer verilmediği gibi, beslenmeyi ret konusunda da doğrudan bir açıklamada bulunulmamıştır. 82 Ancak, genelgenin iki yerinde İn- faz Kanunu’nun 82. maddesine gönderme vardır. Buna göre, bulaşıcı hastalığı bulunup da muayene ve tedaviyi reddeden hükümlü ve tu- tukluların hayati tehlike altında olması halinde CGİK m. 82/2. mad- desinin uygulanması öngörülmektedir. İkinci olarak, tedavi nedeniyle hastaneye sevk edilen hükümlünün tedaviyi reddetmesi halinde genel hükümlere işaret edilirken, CGİK’nın 82. maddesi hükümleri bu uy- gulamadan ayrıksı tutulmuştur. Genelgede açlık grevindeki hüküm- lülere tedaviyi ret hakkının tanınmaması, Kanun hükmü karşısında son derece doğaldır. Burada dikkat çeken husus, açlık grevinde olma- yan yani sırf hasta olan hükümlülerin hastanede tedaviyi reddetmesi hakkının açıkça tanınmış olmasıdır. İnfaz Kanunu’nun bu konudaki suskunluğunu idarenin düzenleyici işlemiyle gidermek ya da mesele- yi etik ilkelere havale etmek yeterli değildir, kanunun da aynı anlayış çerçevesinde hükümler içermesi isabetli olacaktır. f. Üçlü Protokol Son olarak, Adalet, İçişleri ve Sağlık Bakanlığı arasında 17 Ocak 2000 tarihinde yapılan “Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerindeki Yönetim, Dış Koruma ve Sağlık Hizmetlerine İşlerlik Kazandırılma- sına İlişkin” üçlü protokole değinmek gerekmektedir. Protokolün 19. maddesi açlık grevinde durumları kritikleşenlere müdahale ve tıbbi tedavi uygulamasını düzenlemekteydi. 83 Bu husus yönünden Türk Tabipler Birliği’nin Hasta Hakları Yönetmeliği’ne aykırılık gerekçesiyle açtı- ğı iptal davası Danıştay tarafından reddedilmiştir. Danıştay Onuncu Dairesi’nin 20.11.2002 tarihli kararını oy çokluğuyla onayan İdari Dava Daireleri Kurulu, etik ilkeleri bir öneri olarak görmüş, değerlendirmiş 82 Genelge metni; https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2212020114623172 %20genelge.pdf (09.02.2021) 83 Protokol metni; https://www.ttb.org.tr/mevzuat/2005ek/Cilt1.pdf (05.02.2021)