Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

25 TBB Dergisi 2021 (154) Süleyman ÖZAR Gerçekten, insan onuru madem hukukun merkezindedir, zorla beslemenin niteliği gereği onura dokunup dokunmayacağı sorgulan- malıdır. Kişinin kendi iradesine sıkı sıkıya bağlı bir tercihi göz ardı edip, henüz bilinci de yerindeyken zorla beslemenin onura dokun- madan yapılması mümkün müdür? AİHM’in belirlediği asgari stan- dartlar karşısında CGİK’nın 82/1. maddesinin AİHS’e aykırı olmadığı sonucuna varılabilir. Fakat insan onuru mihengine vurulduğunda bu ve benzeri düzenlemeleri sorunsuzca işletebilmenin kolay olmadığı kabul edilmelidir. Uygulamada, ikna edilemeyen grevciyi cezaevinde zorla besleme yerine, bu işi bir sonraki aşamaya (hastaneye) bırakma eğiliminin daha baskın olmasını biraz da bu zorluğa bağlıyoruz. Bu tercihin mevzuat kuralı haline gelmesinden yanayız; şuuru açık hü- kümlüyü zorla beslemekten tamamen vazgeçilmelidir. Hükümlünün bilincinin yerinde olduğu, kararından dönmediği ve özgür iradesiyle beslenmeyi reddettiğinin tespit edilmesi durumunda, bu “kişinin” is- tek ve iradesine saygı gösterilmeli; CGİK m. 82/1 bu yönde değiştiril- melidir. 93 3. Zorla Tedavi (CGİK m. 82/2) a. Yasal Çerçeve CGİK’nın 82/2. maddesine göre; “ beslenmeyi reddederek açlık grevi veya ölüm orucunda bulunan hükümlülerden, birinci fıkra gereğince alınan tedbirlere ve yapılan çalışmalara rağmen hayatî tehlikeye girdiği veya bilinci- nin bozulduğu hekim tarafından belirlenenler hakkında, isteklerine bakılmak- sızın kurumda, olanak bulunmadığı takdirde derhâl hastaneye kaldırılmak suretiyle muayene ve teşhise yönelik tıbbî araştırma, tedavi ve beslenme gibi tedbirler, sağlık ve hayatları için tehlike oluşturmamak şartıyla uygulanır.” Buna göre, açlık grevini bırakmayan hükümlünün hayatî tehlike- ye girdiği veya bilincinin bozulduğu hekim raporuyla tespit edildiğinde, rızasının olup olmadığına bakılmaksızın, kurumda veya kurumda mümkün değilse hastanede tedavi işlemi yapılacaktır. Bu uygulama çoğunlukla ölüm oruçlarında söz konusu olur. Tıbbi müdahale sorun- salı da gene daha çok bu süreçte gündeme gelir. başlıklı rapora erişim için; https://undocs.org/E/CN.4/2006/120 (08.02.2021) 93 Aynı yönde; Ünver, ‘‘Türk Tıp Hukukunda Rıza’’, s. 284.