Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

26 Etik ile Hukuk Sarkacında Açlık Grevi Bu aşamada grevciye muayene ve teşhise yönelik tıbbî araştırma, tedavi ve beslenme gibi tedbirler uygulanacaktır. Bu arada, CGİK m. 82/1’deki herkes tarafından yapılabilen zorla besleme ile m. 82/2’de öngörülen tedavi amaçlı zorla beslemeyi ayırt etmek gerekir. Hekim veya sağlık çalışanı tarafından yapılacak besleme işlemi de tedavinin bir parçası olduğundan artık bu da bir tıbbi müdahale sayılmalıdır. Hayati tehli- ke altındaki kişiyi beslemenin tıbbi yöntemlerle icra edileceğine kuşku yoktur. Hukuk düzenimizde özgür bir kişinin açlık grevi ile cezaevindeki hükümlünün açlık grevine yaklaşım farkı tam bu aşamada belirginlik kazanmaktadır. İnfaz Kanunu’nun 82/2. maddesi, hükümlü ile hekim arasındaki ilişkiyi pür hasta-hekim ilişkisi olarak kabul etmemekte, açlık grevcisi hükümlünün iradesine belli bir aşamadan sonra itibar etmemektedir. Uluslararası belgeler açısından söz konusu düzenlemeyi yokla- dığımızda, konunun belli standartlar içinde ulusal mevzuat takdiri- ne bırakıldığı görülmektedir. Örneğin Avrupa Konseyi İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi (CPT), 2002 yılında yayımladığı CPT Standartları belgesinde “ açlık grevi durumunda, bazı ülkelerdeki kamu yetkilileri veya profesyonel kurumlar, hastanın şuuru ciddi bir biçimde bozulduğunda ölümü engellemek için doktorun müdahale etmesini zorunlu kılar. Diğer ülkelerde ise kural, kli- nik kararların gerekli yerlere danışan ve bütün verileri değerlendiren sorum- lu doktora bırakılması yönündedir” şeklinde bir tespitte bulunmuştur. 94 Aynı şekilde, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin tavsiye kararı da mevzuatımızı doğrulamaktadır. 95 Ülke mevzuatlarında, cezaevlerinde açlık grevi halinde ne yapıla- cağına veya ne yapılmayacağına dair düzenlemelerin olması önemli 94 UNHCR web sayfası uzantısından belgenin Türkçe metnine erişilebilir; ht tps ://www. refwor ld.org/cgi -bin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf . pdf?reldoc=y&docid=4d78827e2 (05.02.2021) 95 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Cezaevinde Tıbbi Bakımın Ahlaki ve Ku- rumsal Yönleri ile İlgili R (98) 7 sayılı tavsiye kararına ek karara göre; “Eğer doktora göre açlık grevcisinin durumunda gözle görülür bir kötüleşme meydana geliyorsa esas itibariyle bu durumu ilgili makama rapor edecek ve bu konudaki ulusal dü- zenlemeye göre hareket edecektir. (Mesleki standartlar da dâhil.)” Karara erişim için; https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/1982019151705tavsiye_karar- lari.pdf (05.02.2021)