Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

44 Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlendirilmesi diğer delillerden üstün tutulabileceği haller olabileceği gibi diğer de- lillere üstünlük tanındığı hallerin de olabileceği; bir tanığın beyanının bazen birden çok tanığın beyanından üstün tutulabileceği; yani, tanık beyanının inandırıcı, güvenilir olup olmadığının serbestçe değerlendi- rilip takdir edilebilmesi anlaşılmalıdır. 4 Ancak, yapılan bu değerlen- dirmenin ve takdirin gerekçelerinin gösterilmesi gerekir. 5 “Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlen- dirilmesi” başlıklı bu makalede; genel olarak delil kavramı ve delille- rin özellikleri ile çeşitleri hakkında bilgi verildikten sonra tanık beyanı ile tanık beyanın alınması, tartışılması ve değerlendirilmesi konuların- da çalışmanın kapsamı ve niteliği itibariyle kısaca bilgi verilmiştir. I. Delil A. Kavramsal Olarak Delil Arapça kökenli bir sözcük olan delil, “yol gösteren, kılavuz, belge, şahit”; 6 “insanı aradığı gerçeğe ulaştırabilecek iz, kanıt, emare” anla- mına gelir. 7 Hukuki anlamda delil kavramından, bir fiil veya olgunun olduğuna veya olmadığına dair muhakeme hukukunun izin verdiği ispat araçları anlaşılır. 8 Öğretide delil kavramı; “yaşanmış bir olaydan arta kalan ve olayın tespitini sağlayan” , “hâkimin maddi olay hakkında kana- ate ulaşmak için kullandığı” ispat araçları şeklinde tanımlanmıştır. 9 Ceza muhakemesine dair kanunların hiçbirinde delilin tanımı ya- pılmamıştır. Ceza muhakemesine dair mevzuatta delillerin elde edil- mesi, delillere el konulması, delillerin değerlendirilmesi ve benzeri gibi birçok yerde delillerden söz edilmiş olmasına rağmen delil kavra- mının tanımı yapılmamıştır. Delilin ne olduğuna dair açıklama getiren 4 Ünver, s. 106; Yurtcan, s. 125; Toroslu/Feyzioğlu, s. 169. 5 Yener Ünver, “Ceza Yargılaması Hukukunda İspata İlişkin Bir Yargıtay İBK’nın İncelenmesi”, İHFM, C. 55 S. 1-2, 1996, s. 195. 6 Ferit Develioğlu, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, B. 20, Aydın Kitabevi, Ankara, 2003, s. 172. 7 Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, www.tdk.gov.tr , E.T: 21.12.2018. 8 Ejder Yılmaz, Hukuk Sözlüğü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2001, s. 209. 9 Nurullah Kunter/Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı Ola- rak Ceza Muhakemesi Hukuku, B. 16, Beta Yayınevi, İstanbul, 2008, s. 482; Dev- rim Aydın, Ceza Muhakemesinde Deliller, B. 1, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014, s.37.