Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

45 TBB Dergisi 2021 (154) Erdinç AVŞAR tek düzenleme, 1983 tarihli Polisin Adli Görevlerinin Yerine Getirilme- sinde Delillerin Toplanması, Muhafazası ve İlgili Yerlere Gönderilmesi Hakkında Yönetmeliktir. Bu Yönetmeliğin 3’üncü maddesinde delil, “Meydana gelen bir suçun aydınlatılması ve suç sanıklarının tespitine yara- yan her türlü ispat vasıtası” olarak tanımlanmıştır. Ceza muhakemesinin nihai amacı olan maddi gerçeğe ulaşmanın aracı delillerdir. Delil, muhakeme konusu olayın veya durumun ger- çekleşip gerçekleşmediğini ispata yarayan araçtır. 10 Ceza muhakemesinde vicdani ispat sistemi geçerli olduğundan, ceza muhakemesi sonunda vicdani kanaatin oluşmasını sağlayacak hukuka, akla ve mantığa uygun olan her şey delil olarak kullanılabilir. Bu duruma da delil serbestisi adı verilir. 11 B. Delillerin Özellikleri Kullanmış olduğumuz “delillerin özellikleri” ifadesinden anlat- mak istediğimiz, bir şeyin delil olup olmadığına ilişkin değil; bir şeyin delil olarak kabul edilebilmesi için hangi özelliklere sahip olması ge- rektiğine ilişkindir. Başka bir ifadeyle, delillerin özelliklerinden anla- mamız gereken; hangi özelliklere sahip olan delillerin muhakemede delil olarak kabul edilebileceğidir. Genel olarak, bu özellikleri ise “hu- kuka uygunluk”, “gerçekçilik”, “akılcılık”, “olayı temsil etme”, “müş- tereklik” şeklinde özetleyebiliriz. 12 Her şeyden önce delillerin hukuka ve kanuna uygun olması, mu- hakeme konusu olan olayı aydınlatmaya yarayacak nitelikte olması gerekir. 13 Bu nedenle de bu husus CMK’nın “Delillerin Ortaya Konulma- sı ve Reddi” başlıklı 206’ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde, kanunda aykırı olarak elde edilen delilin; (b) bendinde de delille ispat edilmek istenin olayın karara etkisinin olmaması halinde delilin kabul edilmeyeceği hükme bağlanmıştır. CMK’nın “ Delilleri takdir yetkisi” 217’nci maddesinin birinci fıkra- sında “Hâkim, kararını ancak duruşmaya getirilmiş ve huzurunda tartışılmış 10 Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, s. 617. 11 Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, s. 620. 12 Cumhur Şahin/Neslihan Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku II, B. 6, Seçkin Ya- yıncılık, Ankara, 2017, s. 28-29. 13 Nevzat Toroslu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara, 2003, s. 163.