Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

54 Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlendirilmesi tanıklık yapamayacaklarını söylemek doğru olmayacaktır. 40 Bununla birlikte, tanığın gerçeği söyleme yükümlülüğü olduğu göz önünde bulundurulduğunda, davaların birleşerek ya da ayrı ayrı görülüyor olması fark etmeksizin suç ortaklarının aynı suç olgusu ile ilgili ola- rak tanık sıfatıyla beyanda bulunmalarını beklemenin, sanığın kendisi hakkında suçlayıcı bir beyanda bulunmaya zorlanması anlamına da geleceği ileri sürülebilir. 41 Bu nedenle her ne kadar engelleyici bir hü- küm bulunmasa da suç ortaklarının birleşen dava olsun ya da olmasın tanık olarak dinlenmemelerinin daha yerinde olacağı kanaatindeyiz. CMK’nın 50’nci maddesinde düzenlenen hükümde yer alan suç or- takları dışındaki kimselerin, yani soruşturma ve kovuşturma konusu suçlar nedeniyle suçluyu kayırmaktan ya da suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirmekten sanık konumunda bulunan kimselerin de tanık olarak dinlenilmelerinin ise sorun olmayacağın kanaatinde- yiz. Bununla birlikte, söz konusu bu kişilerin tanık olarak beyanların güvenilirliği konusunda haklı bir şüphe oluşacaktır. Tanığın muhakeme konusu olayla ilgili olarak beş duyu organı aracılığıyla elde ettiği bilgileri, beyanda bulunarak açıklaması gerekir. Bu husus CMK’nın 43, 45, 47, 50, 52, 54, 55, 57, 58, 59, 206, 208’inci maddelerinde yer alan tanığın dinlenildiğine dair ibarelerden ve bunu ortaya koyan diğer ifadelerden, tanık beyanının sözlü olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Kaldı ki, doğrudanlık ilkesi de tanık beyanının sözlü olmasını gerektirir. 42 Kural olarak, bir beyanın tanık beyanı olarak kabul edilebilmesi için yetkili makam huzurunda açıklanmış olması gerekir. Tanık beyanı sözlü olarak yetkili makam huzurunda açıklanmış olmalıdır. Tanığın beyanının sözlü olması gerektiğine ve yetkili makam huzurunda açık- lanmış olmasına dair kuralın ileride inceleyeceğimiz istisnaları bulun- 40 Süheyl Donay, Ceza Yargılaması Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, 2015, s. 156. 41 Ünver, Yener/Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, B. 14, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018, s. 246; Doğan Gedik/Mahir Topaloğlu, Ceza Muhakemesinde İspat ve Şüphenin Sanık Lehine Yorumlanması, B. 2, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015, s. 59; Şerafettin Canpolat, Usul Hukukunda Tanık ve Psikolojisi, Kemal Matbaası, Adana, 1974, s. 28. 42 Metin Feyzioğlu, “İstinabe Yoluyla Tanık Beyanının Elde Edilmesi ve Bu Beya- nının Değerlendirilmesi”, http://www.feyzioglu.av.tr/istinabe-yoluyla-tanik- beyaninin-elde-edilmesi-ve-bu-beyanin-degerlendirilmesi, E.T. 24.04.2021.