Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

58 Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlendirilmesi a) Tanığı çağırabilecek makamlar CMK’nın tanıkların çağrılmasına ilişkin 43’üncü maddesinin be- şinci fıkrasında “ Bu Madde hükümleri, kişinin ancak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme önünde tanık olarak dinlenmesi halinde uygulanabilir” denilmiştir. Buna göre, tanıkları çağırmaya yetkili makamlar Cumhu- riyet savcısı, hâkim ya da mahkemedir. Bu makamlar sadece tanıkları çağırmayı değil, tanıkların çağrı kağıdına uymamanın sonuçlarından sorumlu tutulmaları yönünde karar vermeye de yetkili olan makam- lardır. Tanık beyanı bazı hallerde kısaltılmış adı SEGBİS olan ses ve gö- rüntü bilişim sistemi aracılılığıyla ya da istinabe suretiyle alınabilmek- tedir. Bu hallerde de yine tanığın yine çağrılması gerekir. SEGBİS ya da istinabe ile tanığın beyanının alınması, tanığın ilgili Cumhuriyet Başsavcılığının ya da mahkemenin yargı alanı dışında bulunması veya tanığın geçerli bir mazereti nedeniyle ilgili makamın yargı çevresine gelemeyecek durumda olması hallerinde uygulanır. İşte, böyle bir du- rumda beyanı ilgili Cumhuriyet Başsavcılığının ya da mahkemenin yargı çevresi dışındaki bir yerde alınacak olan tanığı çağıracak olan makam hangisidir? SEGBİS’in kullanılması halinde de muhakeme ile doğrudan ilgili olan Cumhuriyet Başsavcılığı ya da mahkeme tarafın- dan tanığın bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığı ya da mahkeme istinabe edilmektedir. Bu halde, istinabe olunan Cumhuriyet Başsav- cılığı ya da mahkeme tanığı hazır bulundurur ve SEGBİS aracılığıy- la muhakemeyle doğrudan ilgili olan Cumhuriyet Başsavcılığı ya da mahkeme ile tanık arasında iletişim sağlar. Tanığın SEGBİS aracılığıyla dinlenmesi halinde de istinabe söz konusu olduğundan, tanığın SEG- BİS aracılığıyla dinlenmesi için öncelikle istinabe olunan Cumhuriyet Başsavcılığına ya da mahkemeye başvurması gerekeceğinden, tanığa yapılacak çağrının da istinabe olunan Cumhuriyet Başsavcılığına ya da mahkeme tarafından yapılması gerekir. b) Tanığın çağırılma usulleri ile zorla getirilmesi ve hazır edilmesinin emredilmesi aa) Çağrı kâğıdı ile çağırma CMK’nın “ Tanıkların Çağrılması” başlıklı 43’üncü maddesinin bi- rinci fıkrasında, tanıkların çağrılmalarına dair genel bir hüküm yer al-