Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

64 Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlendirilmesi riyle veya şüpheli ile yüzleştirilmeleridir. Tanıkların birbirleriyle veya şüpheli yüzleştirilebilmesi için ise bu yüzleştirme işleminin yapılacağı zaman ve koşulları yönünden CMK’nın 52’nci maddesinin ikinci fır- kasında kurala bağlanmıştır. Buna göre, söz konusu yüzleştirmenin kovuşturma evresine kadar yapılması gerekir. Ayrıca, söz konusu bu yüzleştirmenin gecikmesinde sakınca bulunan bir halin varlığında ya da kimliğin belirlenmesine ilişkin hallerde yapılması mümkündür. CMK’nın 58’inci maddesi gereği duruşmaya alınan tanığın ilk önce kimlik tespiti yapılır. Tanığın beyanlarının güvenilirliğinin de- netlenebilmesi ve özellikle tanıklıktan çekinme ya da yeminsiz dinlen- me gibi haklarının hatırlatabilmesi için tanıktan şüpheli, sanık ya da mağdur ile olan ilişkisi veya yakınlığı hakkında bilgi alınır. Tanığa bu konularda sorulacak sorular muhakeme konusu olaya ilişkin olmadı- ğından, tanığın bu sorulara cevap vermekten çekinme hakkı bulunma- maktadır. Tanığa bu yönde kimin soru sorarak bilgi alacağına ilişkin olarak Kanunda bir açıkça yazan bir düzenleme bulunmamasına rağ- men CMK’nın 192’nci maddesi gereğince duruşmayı yönetme, delille- rin ikame edilmesini sağlama mahkeme başkanı veya hâkimin görevi olduğu belirtildiğinden, bu hususta soru sorup bilgi alacak kişinin de mahkeme başkanı ya da hâkim olduğu anlaşılabilmektedir. 53 Tanık beyandan çekinme hakkında sahip değilse hâkim CMK’nın 53’üncü maddesi gereğince tanığa tanıklık görevinin önemini anlatır. CMK’nın “Tanığa Görevinin Önemini Anlatma” başlıklı 53’üncü mad- desine göre, tanığa, tanıklık etmesi beklenen olayla ilgili bildikleri sorulup tanık dinlenmesine geçilmeden önce gerçeği söylemesinin önemi, gerçeği söylemesi halinde yalan tanıklık suçundan dolayı ce- zalandırılacağı, doğruyu söyleyeceği hususunda yemin edeceği, izin verilmeden duruşmadan çıkamayacağı ve duruşmayı terk edemeyece- ği anlatılır. Tanık, beyandan çekinme hakkına sahipse ve çekinmeyip dinlenmek istemişse, hâkim bu defada yine CMK’nın 53’üncü madde- si gereği tanıklık görevinin önemini anlatacaktır ancak bu defa yemin ettirip ettirmeme konusu hâkimin takdirinde olacaktır. Yapılan bu işlemlerin ardından yemin ettirilecekse tanığa CMK’nın 54 ila 57’nci maddeleri göz önünde bulundurularak yemin ettirilir. 53 Samiyet Badem, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Tanık”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi , S. 45, Y. 12, Ocak 2021, s. 305.