Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

65 TBB Dergisi 2021 (154) Erdinç AVŞAR Yapılan bu işlemlerin ardından tanık, muhakeme konusu olayda tanıklık etmesi beklenen konu ile ilgili olarak dinlenir. Bu kapsamda, CMK’nın 59’uncu maddesi gereği tanığa tanıklık yapacağı olayla ilgili olarak bilgi verilir; hazır olan sanık, tanığa gösterilir. Sanık hazır değil- se kimliği açıklanır. CMK’nın 52’nci maddesinin üçüncü fırkası gere- ği tanıkların dinlemesi sırasında görüntü veya sesler kayda alınabilir. Yine, anılan fıkrada bazı hallerde bu kayda alma işleminin zorunlu olduğu belirtilmiştir. Buna göre mağdur çocukların, duruşmaya ge- tirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı maddî gerçeğin ortaya çıka- rılması açısından zorunlu olan kişilerin dinlenilmesinde söz konusu bu kayıtların alınması zorunludur. Özellikle mağdur çocukların tanık olarak dinlenilmesinde bunun zorunlu olmasının temelinde, mağdur çocukların beyanlarının anlaşılmasında sorunların olması halinde, bu çocukların tekrar dinlemesinin psikolojisini olumsuz yönde etkileme tehlikesini ortadan kaldırmak yer alır. Yine, CMK’nın 236’ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği üzere, muhakeme konusu suçun mağdurlarının da tanık olarak din- lenmesi mümkündür. Mağdurların tanık olarak dinlenilmelerinde de yemin hariç tanıklığa ilişkin hükümler uygulanır. Aynı maddenin ikin- ci fıkrasında da işlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş çocukla- rın veya mağdurların, bu suça ilişkin soruşturma veya kovuşturmada tanık olarak bir defa dinlenebileceği hükme bağlanmıştır. Bu kişilerin tanık olarak birden fazla kez dinlenmeleri ancak maddî gerçeğin or- taya çıkarılması açısından zorunluluk arz eden hallerde söz konusu olabilir. Yine, anılan maddenin üçüncü fıkrası gereğince de mağdur çocukların veya işlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş olan di- ğer mağdurların tanık olarak dinlenmesi sırasında psikoloji, psiki- yatri, tıp veya eğitim alanında uzman bir kişi bulundurulmalıdır. Az önce yukarıda belirtmiş olduğumuz üzere CMK’nın 53’üncü maddesi uyarınca tanığa dinlenmeden önce görevinin önemi anlatılmalıdır; bu kapsamda, tanığa gerçeği söylemesinin önemi ve gerçeği söylememesi halinde yalan tanıklık suçundan dolayı cezalandırılacağı anlatılmalı- dır. İşte, çocukların tanık olarak dinlenilmesinde de bu kişiler tanık olarak dinlenmeden önce, yapacağı tanıklığa konu olay hakkında bir ön görüşme yapması gerekir ve CMK’nın 53’üncü maddesi gereğince tanıklık görevinin önemine ilişkin hususların da bu uzman kişiler ta- rafından anlatılması doğru olacaktır 54 . 54 Ali İhsan İpek, Suça Sürüklenen Çocukların Muhakemesi, Adalet Yayınevi, Anka- ra, 2014, s. 112.