Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

67 TBB Dergisi 2021 (154) Erdinç AVŞAR yapan mahkemelerde heyeti oluşturan hakimlerin de doğrudan soru yöneltebilecekleri belirtilmiştir. Buna göre, 201’inci madde de belirti- len söz konusu kişiler tanığa soru sorabileceklerdir. 201’inci madde- sindeki düzenleme ve bu düzenlemenin mahiyeti dikkate alındığında, tanığa soru yöneltebilecek kişilerin tahdidi olarak belirtilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Tanığa yöneltilen sorulara itiraz edildiğinde ya da itiraz edilmese bile CMK’nın 206’ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi gereği sorulan soruyla elde edilecek beyanın karar etkisinin olup olmayacağını değerlendirerek sorunun yöneltilmesinin gerekip gerekmediğine mahkeme başkanı ya da hâkim karar verir. b) Naip hâkim veya istinabe suretiyle tanık beyanının alınması CMK’nın “Tanık ve Bilirkişinin Naiple veya İstinabe Yoluyla Dinlen- meleri” başlıklı 180’inci maddesine göre iki halde naip hâkim ya da is- tinabe suretiyle tanığın beyanının alınması mümkündür. Bu hallerden birincisi, tanığın hastalık veya malullük veya giderilmesi olanağı bu- lunmayan bir nedenle uzun ve önceden bilinmeyen bir zaman duruş- mada bulunmasının olanaklı bulunmayacağının anlaşılmasıdır. İkinci hal ise, tanığın konutunun yetkili mahkemenin yargı çevresi dışında bulunmasından dolayı getirilmesinin zor olmasıdır. 56 CMK’nın 180’inci maddesinin üçüncü fıkrasında, zorunluluk ol- madıkça büyükşehir belediye sınırları içerisinde bulunan tanıkların istinabe yoluyla dinlenmesine karar verilemeyeceği belirtilmiştir. Bü- yükşehir belediyesi sınırları içinde bulunan tanığın istinabe suretiyle dinlenilmesinin zorunlu olup olmadığını takdir edecek olan yer isti- nabeye başvuracak olan yargı merciidir. İstinabeye başvuracak olan yer büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan bir tanığın istinabe suretiyle dinlenip dinlenmemesine karar verirken tanığa, adrese, so- mut olaya göre her koşulu değerlendirerek zorunluluk halinin bulu- nup bulunmadığını takdir edecektir. İstinabe olunan yargı mercii, is- tinabeye başvuran yargı merciinin zorunluluk olup olmadığına dair takdir ve kararını değerlendiremez ve istinabe olunmuşsa bu kararı yerine getirmek zorundadır. Nitekim CMK’nın 180’inci maddesinin dördüncü fıkrasında da “İstinabe olunan mahkeme, büyükşehir belediye sı- 56 Malkoç/Yüksektepe, s. 293.