Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

79 TBB Dergisi 2021 (154) Erdinç AVŞAR sine göre tanığın beyanlarına karşı taraflara diyecekleri sorulur. Tanık beyanda bulunduktan sonra, artık bir delil olarak bu tanık beyanı du- ruşmada ortaya konulmuş olup, tartışılması gerekir. İşte bu nedenle de CMK’nın “Delillerin Tartışılması” başlıklı 216’ncı maddesi gereğince ortaya konulan bu delille yani tanık beyanı ilgili olarak tartışmada söz, sırasıyla katılana veya vekiline, Cumhuriyet savcısına, sanığa ve mü- dafiine veya kanunî temsilcisine verilir. Tanığa yöneltilecek sorularla tanık beyanının doğruluğu, güveni- lirliği, tanığın olaya ilişkin bilgisinin kaynağı ortaya konularak tanık beyanın tartışılması ve değerlendirilmesine katkı sağlanmış olacak- tır. Ayrıca, bu sorular sayesinde maddi gerçeğin ortaya çıkmasına da yardımcı olunacaktır. Bu itibarla, tanığa yöneltilecek soruların da bu amaca hizmet etmesi gerekir. Tanığı baskı altına alan, tanığı belli bir şekilde açıklama yapmaya yöneltici soru sorulmamalıdır. Bunun için sorulan sorunun ne olduğu kadar nasıl sorulduğu da önemlidir. Ta- nığa soru yöneltecek olan kişinin soruyu sorarkenki beden dili, ton- laması ve vurguları, mimikleri tanığı etkileyebileceğinden, soru soran kişinin bu hususları tanığı baskı altına almak, tanığı belli bir şekilde açıklama yapmaya yöneltmek için kullanmasına müsaade edilmeme- lidir. 69 Hâkim ya da mahkeme başkanı, tanığa soru yöneltme aşamasın- dayken tanık için rahat bir ortamın oluşmasını sağlamalı, tanığa kar- şı saldırgan bir tutumda bulunmasına müsaade etmemeli; hâkim ya da mahkeme başkanı kendisi de dahil olmak üzere tanığa sorulacak soruların nazik ve yumuşak bir şekilde ifade ediliyor olmasına özen göstermelidir. Çünkü tanığa soru yöneltilmesinin amacı tanık beyanı- nın doğrulunu denetleyerek tanığın maddi gerçeğe dair bildiklerinin ortaya konulup tartışılmasını sağlamak ve böylece de tanık beyanın delil olarak değerlendirilmesine katkı sağlamaktır. 69 İsmail Hakkı Karafakih, Hukuk Muhakemeleri Usulü Esaslar, Ankara Üniversi- tesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1952, s.208; Mesut Ertanhan, Me- deni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005, s.252; Haluk Çolak, Ceza Yargılaması Hukukunda Çapraz Sorgu, Ankara, 2007, Bilge Yayınevi, s. 41; Köse, “Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Delil Olarak Değerlendirilmesi”, s. 194.