Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

82 Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlendirilmesi C. Hatırlatma ve Çelişki Giderme ile Önceki Beyanların Okunması Ceza muhakemesinde soruşturma aşamasından sonra gelen ko- vuşturma aşamasında, soruşturma aşamasında toplanan delillerin tümü hâkime sunulmuş olur. Böylece hâkim, kovuşturmanın baş- langıcında davaya konu olan olay ve olayın delilleri hakkında büyük ölçüde bilgi sahibi olabilecektir. Ancak, kovuşturmanın başlangıcın- da edindiği bu bilgi hâkimi muhakeme sonucuna ilişkin bir kanaate ulaştırmaz. Zira, ceza muhakemesinde hâkim ancak delillerin tartışılıp değerlendirilmesinden sonra duruşmanın bitiminde bir kanaate ulaşa- bilir. 75 Ceza muhakemesinde doğrudanlık ilkesi ile kovuşturma evresin- de geçerli olan sözlülük ilkesi gereği hâkimin soruşturma kapsamında dosyada beyanları bulunan ve soruşturma kapsamında düzenlenen dosya içeriğinden muhakeme konusu olaya tanık olduğuna kanaat getirdiği kişileri mümkün olduğunca duruşmada dinlemesi gerekir. Soruşturma aşamasında beyanı alınmış olan birin kovuşturma aşama- sında tanık sıfatıyla beyanı alınırken, bu kişinin soruşturma aşamasın- daki beyanının tekrar okunmaması gerekir. Delil niteliğinde olan bir beyanın, tanık beyanının duruşmada sözlü olarak alınması kuraldır. Tanık beyanının alınması sırasında soruşturma aşamasındaki beyanı- nın okunması durumunda, tanığın beyanının güvenilirliğini değerlen- dirmek yönünden olumsuz bir durum ortaya çıkabileceği gibi tanığın “önceki beyanlarım doğrudur, tekrar ederim” şeklinde bir beyanda bulunmasına da sebebiyet verilmiş olacaktır ki bu durumda, delil ola- rak kullanılacak tanık beyanı duruşmada sözlü olarak ifade edilmiş olmayacaktır. 76 Duruşmada tanık olarak beyanı alınan kişinin daha önceki beyan- ları, beyanını alınması sırasında önceden okunamaz. Yoksa, beyanı alındıktan sonra okunmasında bir engel yoktur. Hatta bazı hususların tamamlanabilmesi, olayın aydınlatılabilmesi ve çelişkili beyan varsa bunun giderilebilmesi ve özellikle de tanık beyanının güvenilirliğinin 75 Cumhur Şahin, Ceza Muhakemesinde İspat (Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İl- kesi), Yetkin Yayınevi, Ankara, 2001, s. 29. 76 Metin Feyzioğlu, Ceza Muhakemesi Hukukunda Tanıklık, US-A Yayıncılık, An- kara, 1996, s. 359.