Türkiye Barolar Birliği Dergisi 154.Sayı

86 Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Tartışılması ve Değerlendirilmesi Hâkim tanık beyanını değerlendirirken birçok hususu göz önünde bulundurmalı ona göre bir değerlendirme yapıp kanaate varmalıdır. Şüphesiz bunun için hâkim öncelikle tanığın kişiliğini, kişisel özel- liklerini gözlemlemelidir. Örneğin görme engelli birinin bir hususu gördüğünü söylemesi durumunda tanık beyanının güvenilirliği ol- mayacaktır. Hâkim, tanık beyanının gerçeğe uygun olup olmadığını yanı güvenilir olup olmadığını denetlerken tanığın kişisel özellikleri kapsamında tanığın beyanını aktarırkenki üslup ve tarzıdır. Bazen ta- nığın olayı anlatırken kişisel durumundan dolayı kelimeleri doğru ve yerinde kullanamamasından kaynaklanan üslup ve anlatım sorunla- rı ile karşılaşılabilir. Başka bir ifadeyle, tanık, bildiklerini anlatırken akıcı olarak anlatamayabilir, yeterli olabilecek kadar öyküleyebilme yeteneğine sahip olmayabilir. İşte böyle bir durum, tanığın beyanla- rının yanlış ya da eksik algılanmasına veya yorumlanmasına neden olabilecektir. Bu da hâkimi tanığın beyanlarının gerçek olmadığı veya güvenilir olmayabileceği düşüncesine yöneltebilir. Bunun tam aksi de mümkündür. Yani, tanık çok etkileyici bir üsluba ve anlatıma sahip olabilir. Böyle bir durum da tanığın beyanlarının gerçek olduğu ve be- yanlarına güvenilebileceği düşüncesine yöneltebilir. 88 Hâkim, tanığın kişisel özellikleri ile birlikte tanığın tanıklık ettiği somut olayın tüm koşullarını da göz önünde bulundurmalıdır. Hâkim, tanık beyanını değerlendirirken geçmişte yaşanmış ve üzerinden zaman geçmiş olan bir olayla ilgili bilgi aldığını unutma- dan, tanık beyanının da tanıklık edilen olaya ilişkin bazı hususların yanlış ya da eksik hatırlanmış olabileceğini ya da hatırlanmamış olabi- leceğini göz önünde bulundurmalıdır. 89 Tanığın bir olayı yanlış veya eksik söylemiş olması ya da hiç söylememiş olması başlı başına o tanı- ğın beyanını güvenilmez kılmayacaktır. Hâkim tanık beyanının gerçeğe uygun olup olmadığını, güvenilir olup olmadığı yönünde bir kanaate ulaşmak için tanığın beyanlarının öncelikle kendi içinde tutarlı olup olmadığını, sonrasında da diğer de- lillerle tutarlı olup olmadığını irdelemelidir. 90 Hâkimin tanık beyanın- 88 Ertanhan, s. 354 vd. 89 Hakan Pekcanıtez/Oğuz Atalay/Muhammet Özekes, Medeni Usul Hukuku, Yet- kin Yayınevi, Ankara, 2007, s. 514. 90 Mustafa Tören Yücel, “Ceza Adaletinde Tanık Üzerine”, TBB Dergisi , S. 2, 1994, s. 104 vd.