Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

104 Temel Haklara İlişkin Anayasal Güvencelerin Vergi Hukukundaki Güvenceleri Daraltıcı ... kararlarıyla karıştırılması sorununu doğurabilir. Karar somut bir ola- ya ilişkin uyuşmazlık çözümünü içermediğinden “ uyuşmazlık giderme kararı ” veya “ aykırılık ve uyuşmazlık giderme kararı isimlendirmesi ” isa- betsiz olur. Kararın tip olarak “ aykırılık giderme kararı ” isimlendirilmesi isabetlidir. 2. “ Aykırılık Giderme ” Kararlarının Norm Koyma (Olma) Özelliği Hukuk sistemimizde BİM’lerin istinaf mahkemesi olarak yapı- landırılması ile ortaya çıkan ve oldukça yeni sayılan “ ayrılık giderme kararlarının ” hukuki niteliği ve bağlayıcılığı üzerinde durmak gerekir. Aykırılık giderme kararının İYUK’ta açıklanmamış çeşitli yönleri bu- lunmaktadır. Aykırılık giderme kararı ilk bakışta 6.1.1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 18. maddesinde ifadesini bulan “ içtihatları bir- leştirme kararına” benzer. Bu nedenle geçmişten beri uygulamada bu- lunan içtihatları birleştirme kararlarının niteliği ve sonuçları üzerinde kısa açıklamakta yarar vardır. 36 Yargı fonksiyonu, hukukî uyuşmazlıkları çözme faaliyetidir. Bu şu anlama gelir ki, ortada uyuşmazlık yok ise, yargı fonksiyonu da yok- tur. İçtihadı birleştirme kararı, kural koyan işlemler kategorisinde olup maddi anlamda yasama fonksiyonuna dâhil bir işlemdir. İçtihat kararları normalde uyuşmazlık içeren dosyalara ilişkin kararlar olup başka alt mahkemeler açısından bağlayıcı değildir. Bunun tek istisnası içtihadı birleştirme kararlarıdır. 2575 sayılı Kanun’un 40. maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca İçtihadı birleştirme kararları benzer hu- kuki konularda Danıştay daireleri ve kurulları ile idari mahkemeleri ve idareyi bağlar. Bu suretle yaratılan hukuk kaynağı normlar hiyerar- şisi bakımından kanunun altında ancak idarenin düzenleyici işlemle- rinin üstündeki basamakta yer alır. 37 İçtihadı birleştirme kararlarının AYM’ye hitap etmediği dolayısıyla AYM’nin bu kararlarla bağlı olma- dığı söylenebilir. 36 Kemal Gözler, Hukuka Giriş, 16. baskı, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2019, s. 200. 37 Kemal Gözler, Hukuka Giriş, s.218.