Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

156 Güveni Kötüye Kullanma Suçu (TCK 155/1-2) Tüzel kişilerin suçun mağduru olup olamayacağını açıklamadan önce kısaca mağdur ve suçtan zarar gören kavramlarına da değinmek gerekir. Zira sadece gerçek kişiler suçun mağduru olabilirken; aile, dev- let, tüzel kişiler gibi oluşumlar sadece suçtan zarar gören olabilecek- tir. Mağdur, suçtan doğrudan etkilenen kimse olmasına karşın, zarar gören bir suçun işlenmesi ile hukuken korunan menfaatleri doğrudan veya dolaylı olarak ihlal olan kimsedir. Çoğu kez mağdurluk ve suç- tan zarar görme hali iç içe geçmiştir. Ancak kasten öldürme örneğinde maktulün yakınları suçtan zarar gören olmasına karşın suçun doğru- dan mağdurları değildirler. Tüzel kişiler bu suçun mağduru olamaz- ken, suçtan doğrudan veya dolaylı olarak etkilenmişlerse, suçtan zarar gören sıfatları olacak ve bu sıfatla yargılamaya katılabileceklerdir. 16 c. Suçun Konusu Suçun konusu, eylemin üzerinde gerçekleştiği şey olarak tanımla- nabilir. Suç konusu, insan olabileceği gibi (kasten öldürme veya yara- lama suçları gibi) bir eşya (genel olarak malvarlığına suçlar bu kapsa- ma girer) veya bir hayvan olabilir. Güveni kötüye kullanma suçunda suç konusu “ muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere zilyet- liği kendisine devredilmiş olan mal” olarak belirtilmiştir. Burada suçun konusu olan mal kavramını açıklamadan önce zilyetliğin devrini açık- lamakta fayda görüyoruz. Zira suçun konusu zilyetliği devredilmiş olan maldır. aa. Genel Olarak Zilyetlik Kavramı TCK 155. maddesinde düzenlenen suçun oluşabilmesi için malın zilyetliğinin önceden faile devredilmiş olması gerekir. Aksi takdirde bu suç oluşmayacaktır. Zilyetliğin devri bu suç açısından öğretide ön şart olarak değerlendirilmiştir. 17 Suçun ön şartı hareketin evvelinde yer alıp, suçun yokluğuna veya diğer unsurlar da mevcut olmak şartı ile varlığına etki eden hal olarak tanımlanmıştır. 18 16 CMK’’nın 237/1. maddesinde kamu davasına katılabilecekler “mağdur, suçtan zarar gören gerçek ve tüzel kişiler ile malen sorumlu olanlar” olarak belirtilmiştir. 17 Tezcan/Erdem/Önok, s. 547. Centel/Zafer/Çakmut, s. 414. Dönmezer, s. 408. 18 Faruk Erem, “Cezalandırılabilme Objektif Şartı (Şartlı Suçlar)”, AÜHF Dergisi , Y: 1970, C: 27, S: 1-4, s. 12.