Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

161 TBB Dergisi 2021 (155) Fatih ŞAHİN mi veya edinenin önceki zilyedin rızasıyla şey üzerinde hâkimiyeti kullanacak duruma gelmesi hâlinde devredilmiş olur ” şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre, eşyanın fiilen teslimi ile zilyetlik devredilmiş olacaktır. Eşyanın bizzat değil de eşyayı temsil eden, kullanılmasını sağlayan araçların devri halinde de eşyanın zilyetliği devredilmiş olacaktır. Örneğin, aracın ya da evin anahtarının verilmesi halinde eşyanın zilyetliği de devredilmiş olacaktır. Aynı maddedeki düzenlemeye göre yeni zilye- din eski zilyedin herhangi bir fiiline gerek kalmadan mal üzerinde fiili hâkimiyeti kazanma imkânının sağlanması halinde de zilyetlik dev- redilmiş olacaktır. Bu genellikle devir sözleşmesi ile sağlanmaktadır. Eski zilyedin yeni zilyede malın yerini bildirerek ödünç verdiğini söy- lemesi ve yeni zilyedin de kabul etmesi halinde sözleşme tamamlan- dıktan sonra zilyetlik devredilmiş sayılır. Hazır olmayanlar arasında zilyetlik devri, TMK 978. maddesin- de “ Temsilciye yapılan teslim, temsil edilene yapılmış gibi zilyetliği geçirir.” şeklinde düzenlenmiştir. Malın zilyetliğinin devri için bizzat zilyetliği devralana teslim edilmesi gerekmeyip, onun adına hareket eden biri- sine devredilmesi halinde de zilyetlik devri gerçekleşmiş sayılacaktır. Eşyanın zilyetliği de temsilciye devredildiği anda gerçekleşmiş olacak- tır. Burada temsilcinin hukuki statüsü tartışmalı olup, zilyet yardım- cısı olduğunu söyleyenler olduğu gibi başkası adına zilyet olduğu da ifade edilmektedir. 32 Teslimsiz zilyetlik devri, TMK 979. maddesinde “Bir üçüncü kişi veya zilyetliği devreden, özel bir hukukî ilişkiye dayanarak zilyet olmakta devam ederse zilyetlik, teslim gerçekleşmeksizin kazanılmış olur ” şeklinde düzenlenmiş olup, burada mal fiilen teslim edilmemekte sadece ma- lın zilyetliği devredilmektedir. Genellikle sözleşme ile sağlanan bu durumda zilyetliği devreden kimse malın doğrudan zilyedi olmaya devam etmekte ancak zilyetliği devralan üçüncü bir kişiye de dolaylı zilyetlik sağlanmaktadır. Örneğin, kurban bayramından bir ay önce kurbanlık hayvan alan kimse, bayrama kadar hayvanın satıcı da kal- ması ve bakılması hususunda anlaşırsa, malın zilyetliğini dolaylı ola- rak devralmış olacak ancak fiili teslim bir ay sonra gerçekleşecektir. Şayet satıcı aynı hayvanı başka bir kişiye daha satarsa malın sahibine karşı güveni kötüye kullanma suçunu işlemiş olacaktır. 32 Akipek, s. 190.