Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

164 Güveni Kötüye Kullanma Suçu (TCK 155/1-2) maksadıyla arkadaşına otomobilini satmış gibi gösterdiğinde bu du- rumun özel hukukta mutlak muvazaa kabul edilerek görünürdeki sa- tış işleminin butlan türünden bir geçersizlik yaptırımına tabi olduğu; buna karşın söz konusu otomobilin butlan türünden geçersizlik nede- niyle mülkiyetini kazanamayan kişi bakımından bu kişinin malikmiş gibi tasarrufta bulunması halinde güveni kötüye kullanma suçunun işlendiği kabul etmek gerekeceği ileri sürülmüştür. 38 Ancak biz bu gö- rüşe katılamıyoruz. Muvazaalı da olsa görünüşte mülkiyetin devri söz konusu olduğundan güveni kötüye kullanma suçu oluşmayacaktır. Malı devreden mağdurun öngörülebilir olan bu durumu öngörmesi gerekir. Özel hukukta sözleşmenin geçerliliği ise ayrı değerlendirme konusu olup ceza hukukunu bağlamayacaktır. Yukarıda izah edildiği üzere zilyetliğin devri özel hukukta tarif edilen herhangi bir sözleşme tipi ile yapılması zorunlu olmamasına rağmen uygulamada genel olarak, hukukta düzenlenen bir sözleşme tipine uygun olarak zilyetlik devredilmektedir. Kira sözleşmesi, ari- yet sözleşmesi, karz sözleşmesi, vedia sözleşmesi, istisna sözleşmesi, vekâlet sözleşmesi, kefalet sözleşmesi, hizmet sözleşmesi, rehin söz- leşmesi genel olarak zilyetliğin karşı tarafa devredildiği sözleşmeler- dir. Gerekçede, sözleşmenin sayılan tiplerden olabileceği gibi, sui ge- neris veya karma sözleşme ile de zilyetliğin tesis edilmiş olabileceği, bir bankada açılan cari hesaba veya bir özel finans kurumunda açılan katılım hesabına ilişkin sözleşme veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satın alınmış olan eşyanın bir üçüncü kişiye satılması durumunda da güveni kötüye kullanma suçunun oluşacağı belirtilmiştir. Failin zilyetliği devralırken mağdurun iradesini yanıltmamış ol- ması gerekir. Şayet mağdurun iradesi etkilenerek, baskı altına alına- rak, mağdur kandırılarak zilyetlik devri sağlanmış ise güveni kötüye kullanma suçu oluşmayacaktır. Bu durumda zilyetliğin elde ediliş şek- line göre, dolandırıcılık ya da yağma suçları gündeme gelebilecektir. Bu konuyu son bölümde karşılaştırmalı olarak açıklayacağız. 38 Şenel Sarsıkoğlu, Güveni Kötüye Kullanma Suçu (TCK m. 155), Erciyes Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2014, s.79. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp (Erişim Tarihi: 16.01.2021)