Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

205 TBB Dergisi 2021 (155) Umut BALCI öyle kanıksanır ki, taşın nerede olduğunu hiçbir ada sakini hatırlama- sa ve hatta taş kaybolmuş olsa bile, sahibi belli olduğundan bir deği- şim aracı olarak kabul görmeye devam eder. Örneğin, diğer adalardan deniz yoluyla getirilen taşları taşıyan bazı gemilerin batması sonucu taşlar denizden çıkarılamasa da şef, taşın denizin neresinde olduğunu ada halkına söyleyerek batan taşları dahi bir değişim aracı olarak do- laşıma sokmuş olur. Bu yaşanmış olaylardan yola çıkılarak, gerçekten var olmayan nesnelerin dahi onu kullananlar tarafından değişim aracı yahut para olarak kabul edilmesi halinde para niteliğini haiz olacağı sonucuna ulaşılabilecektir. 1 Bununla birlikte para hukuku olarak adlandırılabilecek hukuk da- lının özellikle Almanya ve Fransa gibi kıta Avrupası ülkelerinde tica- ret hukuku sistemleri içerisinde ayrı bir dal olarak gelişmesinin, pa- ranın niteliği hakkındaki görüşlerin hukuk öğretisinde daha sistemli bir biçimde ele alınmasını sağladığı da söylenebilecektir. Bunun aksine İngiliz hukukunda ve dolayısıyla diğer anglo-sakson hukuk sistemle- rinde, paranın doğası hakkında pek fazla kafa yorulmamıştır. 2 Kripto para birimlerinin ortaya çıkmasıyla para kavramı üzerinde yapılan tartışmalar daha da karmaşıklaşmıştır. Nitekim bu yapıların alabileceği şekiller sayısızdır. 3 Bu nedenle, bunlara, genel geçer biçim- de yeknesaklaştırılarak bir tanım getirilmesi -itibari para kavramı için bile tartışmalar sürerken- pek de mümkün olmamıştır. Bu çalışmada, hukuki mahiyetleri tartışmalı olan kripto para bi- rimleri, daha ziyade ceza hukuku perspektifinden ele alınacaktır. Ön- celikle, kripto para birimleri ile ilişkili olan bazı kavramlara kısaca de- ğinilecek, daha sonra kripto para piyasalarında işlenmesi muhtemel suçlar, pasif ve aktif süjeleri üzerinden ele alınacaktır. Daha sonra, sayısız şekilde tezahür edebilecek kripto para birimleri kullanılarak işlenebilecek suçlarda, bunların suçun işlenmesini kolaylaştırabile- cek niteliklerini somutlaştırmak amacıyla en sansasyonel kripto para birimlerinden birisi olan Bitcoin’in nitelikleri üzerinden gidilerek bir 1 Milton Friedman, “The Island of Stone Money”, Working Papers on Economics , No. E-91-3, Hoover Institution, Stanford, California, 1991, s. 1 vd. 2 Colin Bamford, Principles of International Financial Law, Second Edition, Oxford University Press, London 2015, s. 8. 3 Bamford, s. 13.