Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

206 Kripto Paraların Ceza Hukuku Boyutu ve Türk Mevzuatındaki Muhtemel Düzenlenme Yeri örneklem oluşturulmaya çalışılacaktır. Bugüne kadar kripto paralar kullanılarak gerçekleştirilen suç fiillerine birkaç örnek aktarılacak ve alanın regüle edilmesi bakımından çeşitli devletlerin aldıkları tedbirler ve getirdikleri düzenlemeler ile konuya Türkiye’nin yaklaşımına iliş- kin bir değerlendirme yapılacaktır. I- KAVRAMSAL ÇERÇEVE Kripto paraların ceza hukuku yönünden ele alınmasına geçilme- den önce, kavramsal çerçevenin çizilmesi önem arz etmektedir. Bu ba- kımdan öncelikle konuya ilişkin önemli kavramların açıklanmasında fayda olacaktır. Ekonomistler, paranın; bir değişim aracı olması, bir sözleşmeden doğan borcun ölçüsü olması, servet depolama aracı olması veya he- sap birimi olması gibi çeşitli karakteristik özelliklerine atıf yaparak para kavramını tanımlamaktadırlar. Uygulamada ise örneğin, Kanada Yüksek Mahkemesi, “Kanuni para vasfında olmasa dahi, pratikte paranın fonksiyonlarını yerine getiren, herkesçe bir borcun ödenmesi yönünden kabul gören vasıtalar paradır” şeklindeki belirlemesi ile parayı, yalnızca bir de- ğişim aracı olmasına atıfta bulunarak tanımlamıştır. 4 “Para” kelimesine hukuk uygulamasında bir tanım getirme ge- rekliliği çok sık ortaya çıkmamaktadır. Bu anlamda en önemli husus, paranın farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebileceğidir. Devletler bakımından düşünüldüğünde para, devletlerin vatandaşlarına veya diğerlerine olan ölçülebilir bir borcu anlamına gelebilir. Bu borç yine devlet tarafından ölçülen ve kontrol edilen para birimleri ile ifade edi- lir. Bu çeşit paralara fiat para veya itibari para birimleri de denilir ve sikke, madeni para veya banknot biçiminde dolaşımda olabilirler. 5 Fiziki karşılıkları bulunmayan kripto para birimleri bakımından, Friedman ’ın Yap Adası örneğindekine benzer bir durum söz konu- sudur. Kripto para piyasaları Aralık 2017’de 800 milyar doları aşan piyasa değeri ile tüm zamanların en yüksek pazar payını gördükten sonra, düşüş trendine geçmiş Aralık 2018’de 100 milyar doların altını görerek en düşük noktaya ulaşmıştır. Son olarak, Haziran 2019’da 300 4 Bamford, s. 11. 5 Bamford, s. 12, 13.