Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

16 AİHM Kararları Işığında Tutuklama Tedbirinin Hukuka Uygunluğunun Denetimi Kaçma riskine ilişkin olarak, AİHM bu riskin şüphelinin kişiliği, ahlak anlayışı, serveti veya mali kaynakları, kendisini yargılama yetki- sine sahip devlet ile bağları ve uluslararası bağlantıları gibi birçok di- ğer faktöre bağlı olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmektedir. 44 Bu bağlamda AİHM, Demirtaş kararında, olayların meydana geldiği dönemde aynı zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edi- len üçüncü en büyük siyasi partinin eş başkanı da olan başvuranın, mahkeme huzuruna çıkmamasının Türk mahkemelerince ne şekilde kaçma riskinin işareti olarak görüldüğünün açıklanamadığını, başvu- ranın birçok defa yurt dışına gittiğini ve kaçma niyeti göstermeden her zaman ülkesine geri döndüğünü, başvuranın çok uzun zamandan beri hakkında yürütülen ceza soruşturmalarından ve üzerine atılı suçlama- ların ağırlığından haberdar olmasına rağmen kaçmadığını, bu nedenle kaçma riskinin bulunduğuna dair tespitlerin yerinde olmadığını belirt- miştir. 45 Bununla beraber, tutuklama için sadece ilgilinin kaçacağı ve böylece mahkeme huzuruna çıkarılamayacağı ve yargılamadan kur- tulacağı endişesi gerekçe gösterilmişse, Sözleşme’nin 5. maddesinin üçüncü fıkrasında da öngörüldüğü üzere, ilgilinin duruşmada hazır bulunmasını sağlayacak bir teminatın 46 gösterilmesi suretiyle duruş- malara katılımını sağlamak mümkün ise ilgili tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmalıdır. 47 Ç- Tutukluluğun Ölçülü Olması, Alternatif Diğer Kontrol Tedbirlerinin Yetersiz Kalması Halinde Son Çare Olarak Uygulanması Tutuklama kendisine alternatif olabilecek diğer tedbirlerin uy- 44 W. v. Switzerland, (no.14379/88), § 33, 26 January 1993; Smirnova v. Russia, § 60; Buzadji v. the Republic of Moldova, § 90; Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), § 186. Ayrıca bkz. Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, s. 287. 45 Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), § 192. 46 Bu teminat maddi bir teminat kefalet-bail şeklinde olabileceği gibi, bunun dışında adli kontrol, zorunlu ikamet- compulsory residence order, ev hapsi- house arrest, polis denetimi- police supervision, yurtdışına çıkış yasağı, pasaporta tahdit veya el koyma- surrender of passport şeklinde de olabilir. Bkz. Sesim Soyer Güleç, “Tu- tuklamaya İlişkin Temel Sorunlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güncel Kararları Çerçevesinde Adli Kontrol Konusunda Bazı Tespit ve Değerlendirme- ler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , 2012, C. 98, S. 1, s.25-74, s.44. 47 Wemhoff v. Germany, 27 June 1968, p. 21, § 15, Series A no. 7; Letellier v. France, § 46; Luković v. Serbia, (no. 43808/07), § 54, 26 March 2013; Selahattin Demirtaş/ Türkiye (No.2), § 186.