Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

268 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Elkonulması ... CMK m. 123’de “eşya veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan diğer malvarlığı değerleri…” ifadesi kullanılmaktadır. Kanun koyucunun burada bahsettiği “müsadere konusunu oluşturan diğer malvarlığı değerle- ri” ifadesi için 5237 sayılı TCK m. 54 ve m. 55’e bakmak gerekmektedir. TCK m. 55’e göre “suçun işlenmesi ile elde edilen” veya “suçun ko- nusunu oluşturan” ya da “suçun işlenmesi için sağlanan maddi men- faatler” ile “bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi” ortaya çıkan “ekonomik kazançlar” müsadere edilebilir. Ancak “iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla” bunun şartı, maddi menfaa- tin mağduruna iade edilememesidir. (TCK m. 55/1-son). “Mağduru gayri muayyen suçlar” bakımından 45 suçla elde edilen kazancın suçun mağduruna iadesi mümkün olmadığından, her zaman müsaderenin konusu olabilmektedir. 46 İyiniyetli üçüncü kişilere ait eşyalar, müsadere konusu olamaya- cağından; müsadere amacıyla bu kişilerin eşyalarına ya da malvarlık- larına elkonulamayacağı düşünülse de; elkoyma bir koruma tedbiri olduğundan, müsadere amacıyla değil fakat “ispat aracı olarak yararlı görülmesi” amacıyla elkoymanın konusunu oluşturabileceği düşün- mek bakımından bir engel görünmemektedir. 47 III. Taşınmaz Hak ve Alacaklara Elkoyma Koruma Tedbiri Taşınmaz hak ve alacaklara el konulması tedbirine Mülga 1412 sa- yılı CMUK’da yer verilmemiştir. Bundan ayrı olarak, taşınmaz, hak ve alacaklara elkoyma koruma tedbiri daha önce Mülga 4422 sayılı kanun m. 6’da “13.11.1996 tarihli ve 4208 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak üzere; bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı suçları işlediğine dair kuvvetli şüpheler bulunan kişilerin bu Kanun kapsamındaki fiillerinden elde ettikleri hususunda kuvvetli şüphe bulunan her türlü menkul ve gayrimen- kullerine soruşturma sırasında el konulmasına; bankalar ve banka dışı malî kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişiler nezdindeki, kiralık kasa mevcutları da dahil olmak üzere hak ve alacakları üzerindeki tasarruf yetkisinin tamamen veya kısmen kaldırılmasına, bir tevdi mahalline yatırılmasına, hak ve alacak- 45 Suçun mağduru kavramında daha detaylı bilgiler için bkz. Tuğrul Katoğlu, Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları, AÜHFD Y. 2012 S. 61 S. 2, s. 657 – 693. 46 Hafızoğulları/Özen, Genel Hükümler, s. 488. 47 Talas, s. 39.