Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

269 TBB Dergisi 2021 (155) Selahattin Samet BİLGE lar ile mal, kıymetli evrak, nakit ve sair değerlerin idaresi için diğer tedbirle- rin alınmasına karar verilebilir.” şeklinde düzenlenmekteydi ve sanığın mahkûmiyeti halinde söz konusu malvarlığının devlete intikal edeceği hüküm altına alınmaktaydı. 48 Doktrinde “genişletilmiş elkoyma” olarak da ifade edilen CMK m. 128 düzenlemesinin bu açıdan yeni bir düzenleme olduğu söylenebi- lir. 49 Nitekim maddenin Adalet Komisyonu’ndaki gerekçesinde de “… tasarıya ‘Taşınmazlara, hak ve alacaklara elkoyma” başlıklı yeni bir hüküm, aşağıdaki gerekçelerle, 128 inci madde olarak eklenmiştir” denilmektedir. 50 Elkoymayla ilgili olarak Mülga CMUK’un “zabıt ve arama” faslında “sübut vasıtalarından olan eşyanın muhafaza ve zaptı” başlığı altında yer alan m. 86/1 “Tahkikat için sübut vasıtalarından olmak üzere faydalı görülen yahut müsadereye tabi olan eşya muhafaza veya başka bir suretle em- niyet altına alınır” hükmü uygulanmaktaydı. 51 Taşınmaz, hak ve alacaklara el konulması koruma tedbiri, 5271 sa- yılı CMK m. 128’de düzenlenmektedir. Bu düzenlemenin kaynağının ise Alman CMK m. 111b ve 111c olduğu ifade edilmektedir. 52 Doktrinde, taşınmaz hak ve alacaklara el koymanın CMKm. 123’de düzenlenen “eşya veya kazanca elkoyma”dan farklı bir düzenleme ve tedbir olduğu görüşünden 53 başka, CMK m. 123’ün geniş bir hüküm olması dolayısıyla CMK m. 128’in getirilmesinin gerekli olmadığını sa- vunan bir başka görüş de yer almaktadır. 54 Bir görüşe göre ise, CMK m. 123 yanında böyle bir düzenlemenin ayrıca getirilmesinin nedeni tedbire konu değerlere “fiziksel olarak el konulmasının” hem hukuken imkan dahilinde olmaması hem de ölçülü olmayacağı düşüncesidir. 48 Hakan Hakeri, “Yeni CMK’ na göre El Koyma Koruma Tedbiri”, TBBD S. 60 Y. 2005, s. 97 – 104. 49 Ünver/Hakeri, s. 449. 50 Erdal Noyan, Ceza Muhakemesi Kanunu (Karşılaştırmalı) I – II, Ankara 2004, s. 302. 51 Fahrettin Demirağ, Açıklamalı Ceza Muhakemesi Kanunu, Ankara 2007, s. 213. 52 Feridun Yenisey/Salih Oktar, Alman Ceza Muhakemesi Kanunu, İstanbul 2015, s. 141 vd.; Ünver/Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2012 s. 449. 53 “CMKm. 128, CMKm. 123’den farklı bir düzenlemedir. Gerçekten CMKm. 128’de delil niteliği ya da müsadere konusu olması koşulu yanında maddede sayılan suçlardan birinin işlendiğine ve elkonulacak şeyin bu suçların işlenmesi suretiyle elde edildiğine ilişkin şüphe koşulu da aranmaktadır. Maddenin CMK m. 128’in amacı, daha çok taşınmaz, hak ve alacakların müsaderesine olanak sağlamaktır.” Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma/Saygılar/Alan, s. 450. 54 Soyaslan, s. 298.