Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

274 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Elkonulması ... Elkonulan eşyanın iadesinin düzenlendiği CMK m. 131’in birinci fıkrasında 72 elkonulmuş “eşyanın” soruşturma ve kovuşturma bakı- mından muhafazasına gerek kalmaması veya müsadereye tabi tutul- mayacağının anlaşılması halinde re’sen veya istem üzerine geri ve- rilmesine karar verilebileceğinden bahsedilmektedir. Kararı vermeye yetkili olan Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkemedir. İstemin reddi kararlarına itiraz mümkündür. Kanun koyucu burada “eşya” terimini kullanmaktadır. Oysa ki CMK m. 128 hükmü eşyadan çok daha geniş bir düzenlemeye içermektedir. Bu, düzenlemeyi, eleştiriye açık hale getirmektedir. Yargıtay, CMK m. 131’in CMK m. 128’e göre verilen kararlarda uygulanabileceğini mütalaa etmektedir. 73 Anayasa Mahkemesi de 30/3/2016 tarihli bir bireysel başvuru kararında da “el- koyma koruma tedbirinin koşulları oluşmadığı halde uygulanması ve aracın zamanında başvurucuya iade edilmemesinin adli soruşturma kapsamında 5271 sayılı Kanun’un 128. ve 131. maddeleri uyarınca adli makamların görev ve sorumluluğunda olduğu” nu 74 ifade etmektedir. 72 “Böylece suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçu (TCK m. 165) dolayısıyla kuyumculardan alınan ‘emsal altın’ın, soruşturma için bir önemi kal- madığı hallerde de adliye eli altında bulundurulmaya devam edilmesinin önüne geçilmesi amaçlanarak, mülkiyet hakkının ihlaline neden olunması önlenmek is- tenmiştir. (2001 tasarısı 106. madde gerekçesi)” – Ünver/Hakeri, s. 453. 73 “5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128/4. maddesindeki kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen elkoyma kararı, bu araçların kayıtlı bulun- duğu sicile şerh verilmek suretiyle icra olunur, hükmü karşısında araca el koyma kararının icrasının aracın kayıtlı bulunduğu sicile şerh verilme suretiyle olduğu belirtildiği halde aracın talep edene teslim edilmemesinde ve araçla ilgili el koyma kararı sonrası taleple ilgili olarak aynı Kanun’un 131/5.maddesindeki, el konu- lan eşya, soruşturma evresinde Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından, bakım ve gözetimiyle ilgili tedbirleri almak ve istendiğinde derhal iade edilmek koşuluyla muhafaza edilmek üzere, şüpheliye, sanığa veya diğer bir kişiye teslim edilebilir. Bu bırakma teminat gösterilmesi koşuluna da bağlanabilir, hükmüne aykırı olarak aracın sahibine teslim edilmeme gerekçesi- nin kararda gösterilmemesinde, isabet bulunmadığı” gerekçeleriyle Konya 1.Ağır Ceza Mahkemesi’nin yukarıda gün ve sayısı belirtilen kararının CMK’nın 309. maddesi uyarınca kanun yararına bozulması talebinde bulunulmuştur.” Y7CD T. 03.04.2014 E. 2013/23612 K. 2014/8826 74 “26. Başvuru konusu olayda Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından resmî belgede sahtecilik suçundan yürütülen ceza soruşturması sırasında 29/12/2010 tarihinde başvurucuya ait araç hakkında “yakalanarak parka çekilmesi” tali- matı verildiği, 25/4/2011 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar veril- mesine rağmen elkoyma tedbirinin kaldırılması yönünde bir karar verilmediği, başvurucunun aracına kolluk görevlilerince 11/6/2011 tarihinde elkonulduğu, Cumhuriyet Başsavcılığının tedbirin kaldırılmasına ilişkin 13/6/2011 tarihli ya- zısı üzerine de aynı gün aracın başvurucuya iade edildiği anlaşılmaktadır.…46.