Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

275 TBB Dergisi 2021 (155) Selahattin Samet BİLGE İadesine karar verilen eşyanın alınmaması halinde ne yapılması gerektiği “Suç Eşyası Yönetmeliği” m. 21/1’de “İadesine karar verilmiş olup usulüne uygun meşruhatlı tebligata rağmen sahipleri tarafından bir ay içinde alınmayan veya kendilerine tebligat yapılamayan kimselere ait eşya en geç iki ay içerisinde satılarak bedeli millî bankalardan birinde ilgilisi adına açılacak vadeli hesaba yatırılır. Satışa karar verecek merci suç eşyasının bu- lunduğu yer sulh ceza hâkimidir.” biçiminde düzenlenmiştir. Ancak anı- lan yönetmelik m. 21/4 gereği kıymetli evraklar, emanet bürosunda muhafaza edilmeye devam edilecektir. Aynı maddenin (CMK m. 131) ikinci fıkrasında “128 inci madde hü- kümlerine göre elkonulan eşya veya diğer malvarlığı değerleri, suçtan zarar gören mağdura ait olması ve bunlara delil olarak artık ihtiyaç bu- lunmaması halinde, sahibine iade edilir” hükmü yer almaktadır. Gö- rüldüğü gibi kanun koyucunu burada “elkonulan eşya veya diğer mal- varlığı değerleri” ifadesini kullanırken CMK m. 128’de ise çok daha fazla ve geniş bir biçimde “taşınmazlar” en başta gösterilerek pek çok unsuru saymakta ve basit elkoyma tedbirinden farklı olarak düzenle- mektedir. Kanun koyucunun bir terim birliği içinde olmadığı görül- mektedir. İkinci fıkra hükmü için denmektedir ki, gönderme yapılan 128. madde, suçtan elde edildiğinden şüphe edilen malvarlığı değerle- rine elkonulmasını düzenlemekte; böyle olunca, 128. maddedeki “mal- varlığı değerleri delil olmadığı gibi”, kural olarak suçtan zarar görene de ait olamamaktadır. 75 Yine bir görüşe göre CMK m. 128 hükmünün amacının “işlenen suçtan elde edilen kazancın müsaderesi” olduğu ifade edilmekte 76 , böyle olunca CMK m. 123’de bahsedildiği gibi “delil elde etmek amacıyla” bu tedbire başvurulamayacağı sonucu çıkmaz denmektedir. 77 Elkoyma koruma tedbirinin koşulları oluşmadığı halde uygulanması ve aracın zamanında başvurucuya iade edilmemesinin adli soruşturma kapsamında 5271 sayılı Kanun’un 128. ve 131. maddeleri uyarınca adli makamların görev ve so- rumluluğunda olduğu gözetildiğinde, İlk Derece Mahkemesince elkoyma tedbi- rinin Cumhuriyet Savcısı tarafından kaldırılmaması nedeniyle araca elkonularak bir süre için başvurucuya iade edilmemesi işlemleri bakımından davalı idareye hizmet kusuru atfedilemeyeceği yönündeki gerekçesinin keyfi olduğundan söz edilemez.” AYM T. 30.3.2016 Başvuru No. 2013/2429 75 Toroslu/Feyzioğlu, s. 252. 76 Soyaslan, s. 298. 77 “…128. maddedeki elkoymanın konusunu oluşturan malvarlığı değerleri delil ol- madığı gibi …” Toroslu/Feyzioğlu, s. 252.