Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

287 TBB Dergisi 2021 (155) Selahattin Samet BİLGE O halde kaçakçılık kanununda tanımlanan suçların işlenmesi 108 halinde kullanılan taşıtlara CMK m. 128 gereğince el konulması 109 ge- rekmektedir. 110 Dikkat edilmesi gereken bir husus “alıkoyma” 111 kav- 108 “Kaçak eşya naklinde kullanılan ve alıkonulan her türlü taşıt, müsadereye tabi eş- yadır ve eşya müsaderesine konu oluşturur (TCK m. 54). Kaçak eşya naklinde kul- lanılan taşıtlara CMK m. 128/4 ve 5607 sk m. 10/2’ye göre elkonulacağı Yasa’da açıkça gösterilmiştir. Elkonulan bu araçlar 5607 sk. m. 11’e göre muhafaza altına alınır. Kaçak şüphesiyle elkonulanlar ise suçtan elde edilen değerler olmayıp su- çun konusunu oluşturan menfaatlerdir ve bu sıfatla kazanç müsaderesinin konu- sunu oluştururlar. Bu nedenle kaçakçılığın (suçun) konusunu oluşturan değerlere CMK m. 123’e göre elkonulur ve 5607 sk. m. 11’e göre bunlar muhafaza altına alınır. Çünkü CMK m. 128’e göre elkonulacak değerler sadece suçtan elde edi- len değerler olabilir. Belirtelim ki, kaçakçılıktan elde edilen kazançlara, ör. kaçak eşyanın satışından elde edilen paraya ve bu paranın dönüştürüldüğü değerlere CMK m. 128 hükümlerine göre elkonulacaktır.” Centel/Zafer, s. 415 dn. 212. 109 “Somut olayda Jandarma tarafından, şeker kaçakçılığı yaptığı şüphesi ile mülga 4926 sayılı Kaçakçılık Kanunu uyarınca 14 çuval şeker ve araca Cumhuriyet sav- cısının talimatıyla elkonulmuştur. Araçtaki iki kişinin şüpheli sıfatı ile ifadeleri alınmış, fakat bilirkişi raporu ile şekerin kaçak olmadığı anlaşılmış, araç ve şeker çuvalları iade edilmiş, şüpheliler hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı ve- rilmiştir. Şüpheliler ve aracın tescilde sahibi görünen kişi CMK m. 141 uyarınca tazminat davası açmışlar, fakat Ceza Genel Kurulu şüpheli durumuna girmeyen kişinin manevi tazminat isteyemeyeceğine karar vermiştir. Bu karar 2011 yılında verildiğine göre yeni Kaçakçılık Kanunu uyarınca, ilk arama ve elkoyma yapıla- bilmesi için CMK’nın genel hükümlerine göre hâkim kararı alınması gerektiği de vurgulanmalıdır.” Yenisey/Nuhoğlu, s. 400.; “İncelenen dosya kapsamına göre; davacıya ait .......... plakalı araca 5607 sayılı Kanununa Muhalefet suçundan yapı- lan soruşturma sırasında el konulduğu, el koymayı öngören 5271 sayılı CMK’nın 128/2-d maddesi ve aynı maddenin 1/(a-b-c-d-e-f-g-h), son fıkrasında da; taşın- maz, hak, alacak ve diğer mal varlığı değerlerinin şüpheli veya sanıktan başka bir kişinin zilyetliğinde bulunması halinde dahi, el koyma işlemi yapılabileceği- nin hüküm altına alındığı, tazminat talebinin dayanağı olan ceza dava dosyasın- da davacıya ait aracın kaçakçılık suçundan yargılanan 3. kişiler tarafından suça konu kaçak şekerlerin nakliyesinde kullanıldığı, atılı suça ilişkin olarak ..... Asliye Ceza Mahkemesi’nin 30/04/2009 tarih, 2008/..... esas, 2009/..... karar sayılı dava dosyasında sanık olan ......... ve ......... hakkında yapılan yargılama sonucu, sanık .........’ın yabancı menşeli şekerleri piyasaya ticari amaçla satışa arz etmek eyle- minden mahkumiyetine, davacıya ait dava konusu aracı şoför olarak kullanan sanık .........’ın beraatine hükmedildiğinin anlaşılması karşısında, araç maliki olan (malen sorumlu) davacı ile mahkumiyetine karar verilen sanık arasında genel hü- kümlere göre açılacak tazminat davasına konu edilmesi gereken alacağa ilişkin olarak açılan tazminat davasının, mahkemece, davaya konu aracın suçta kulla- nıldığı ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141. maddesinde belirtilen tazminat isteme koşullarının oluşmadığı gerekçesi ile reddine karar verilmesinde usul ve kanuna aykırı yön bulunmadığından, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün isteme uygun olarak ONANMASINA, 17.03.2014 tarihinde oy- birliğiyle karar verildi.” Y12CD T. 17.03.2014 E. 2013/27484 K. 2014/6481 110 Yenisey/Nuhoğlu, s. 400. 111 5607 sk. m. 10/2 “13’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına gir- mesi, Türkiye’de sicile kayıtlı olmaması ya da soruşturma ve kovuşturma devam