Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

297 TBB Dergisi 2021 (155) İlker ZEYREK bireyin idare karşısında güçsüz oluşudur. Bu dezavantajlı durumun, bireye ancak bazı hakların verilmesi ile giderilebileceği realitesi göz önünde bulundurulduğunda, idare karşısında, yeni bireysel hakların doğmasının yanı sıra mevcut hakların kapsam bakımından re’sen ge- nişlemeleri de meşru bir zemine dayanmaktadır. Bireyin idare ile ilişkileri sırasında sahip olduğu kabul edilen bazı hakların bir çatı altında toplanması ile bir üst hak niteliği kazanan iyi idare hakkı, önemi artan ve kapsamı her geçen gün genişleyen yapısı ile insan hakları arasındaki yerini almıştır. İyi idare hakkını konu alan bu çalışmada, birinci başlık altında hakkın uluslararası hukukta gelişim süreci, ikinci başlıkta Türk Hu- kuku’ndaki görünümü incelenmiştir. Üçüncü başlık altında ise bu in- celemeler neticesinde ortaya çıkan iyi idare ilkelerinin tanım ve kap- samlarına ilişkin tespitlere ve son olarak iyi idare hakkının gerekliliği konusunda bazı değerlendirmelere yer verilmiştir. I. İyi İdare Hakkının Uluslararası Hukuk Bağlamında Görünümü İyi idare hakkı gerek tanımlanması ve kapsamının belirlenmesi gerekse sınıflandırılması bakımından diğer temel haklardan farklılık göstermektedir. Çünkü iyi idare hakkı; hukukun yazılı olmayan genel ilkeleriyle ve bu ilkelerin kısmen yazılı alt unsurlarının harmanlanma- sıyla ortaya çıkan bir haktır. 3 İyi idare hakkının tanımını yapabilmek için, bu hakkın konusu ol- duğu iyi yönetim ifadesinden ne anlaşılması gerektiğini ortaya koy- mak gerekmektedir. İyi idare hakkına konu olan iyi yönetim kavramı, idare tarafından gerçekleştirilmesi gereken örgütlenme, faaliyetlerin icrasına ilişkin usul ve esaslar ile bireyin idare karşısında korunmasına ilişkin mekanizmalarla ilgilidir. 4 Bu kavram, bireyin rolünün artması ve yönetime katılması gibi gelişmeler neticesinde bazı yazarlarca iyi yönetişim olarak da ifade edilmektedir. 5 3 Selman Karakul, “İyi Yönetimve İnsanHakları İlişkisi Üzerine Değerlendirmeler”, Ombudsman Akademik Dergisi , Kamu Hizmetlerinde İyi Yönetim İlkeleri Özel Sayı: 1, Y. 2018, s. 46. 4 “İyi yönetim ilkelerinin yalnızca bir usul meselesi gibi görülmesi ve ağırlıklı olarak adil yargılanma hakkı ile ilişkilendirilmesi doğru bir yaklaşım değildir.”, Karakul, s. 40. 5 Hakan Pabuçcu/Tülay Kırçoğlu, “İyi Yönetişim İlkeleri Bağlamında Kamu Denetçiliği Kurumu: Kamu Görevlileri Algısı”, Ombudsman Akademik Dergisi ,