Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

298 Birey-İdare İlişkisi Bağlamında İyi İdare Hakkı ve Türk Pozitif Hukukundaki Görünümü Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı müzakere dokümanı uya- rınca iyi yönetim; bir ülkedeki ekonomik, siyasal ve idari otoritenin her düzeydeki işlemleri yürütmesi anlamına gelmekte, iyi yönetimin söz konusu olabilmesi; bir ülkede, vatandaşların ve toplumsal grupla- rın kendi çıkarlarını korumak ve yasal haklarını kullanmak için gerekli mekanizmalara ve kurumlara sahip olunmasını da gerektirmektedir. 6 Bu tanımlama uyarınca iyi yönetim; yalnızca her düzeydeki işlemlerin iyi yürütülmesi faaliyetini değil, bu idari faaliyetin icrası için gerekli örgütlenmenin mevcudiyetini ve idari faaliyetin icrasından doğacak menfaat ihlallerini önleyici/giderici mekanizmalara sahip olunmasını da ifade etmektedir. 7 İdarenin örgütlenmesi ve işlemleri bakımından iyi yönetim kav- ramı ulaşılması hedeflenen bir ideal ve dinamik bir kavram olarak ele alındığında, bu kavramın gerektirdiği ölçütlere mutlak suretle ulaş- manın mümkün olmadığı söylenebilir. Çünkü birey ve idare arasında- ki etkileşimde ve bu süjelere yüklenen anlamlarda yaşanan değişim, iyi idare kavramının her daim gelişmesini ve birey hak ve özgürlükle- rini olumlu yönde etkilemesini gerekli kılar. İyi yönetim kavramının dinamikliği karşısında bir tanım deneme- si yapmadan önce, genel olarak bu kavram için öngörülen ilkelere de değinmek gerekmektedir. İdarenin hem organik hem de fonksiyonel anlamları kapsamında değerlendirilmesi gereken iyi yönetim kavra- mı, bazı ilkeler vasıtası ile somutlaştırılabilir. Bu ilkelerin belirlenme- sinde, iyi yönetimi bir hak olarak kabul eden uluslararası metinlerden faydalanılması yerinde olacaktır. Uluslararası metinlerde iyi idare ilkelerinin karşımıza çıktığı ilk metin Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 28 Eylül 1977 tarihli, (77) sayılı ve “Bireyin Yönetsel İşlemler Karşısında Korunması” başlık- lı tavsiye kararıdır. Bu kararda, idare karşısında bireylere; dinlenilme hakkı (droit d’être entendu), bilgi kaynaklarına giriş hakkı (accès aux Kamu Hizmetlerinde İyi Yönetim İlkeleri Özel Sayı: 1, Y. 2018, s. 331. 6 United Nations Development Programme, Reconceptualising Governance. Discussion Paper 2, Management Development and Governance Division Bureau for Policy and Programme Support UNDP, New York 1997, s. 71. 7 İyi idare kavramına ilişkin olarak, çeşitli uluslararası örgütler tarafından yapılmış farklı tanımlamalara ulaşmak için bkz. Coşkun Can Aktan, “İdeal Devlet ve İyi Yönetim: Temel İlkeler, Kurallar ve Kurumlar”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi , C. 7, S. 1, Y. 2015, s. 55 vd.