Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

305 TBB Dergisi 2021 (155) İlker ZEYREK 3. Bilgi Edinme Kanunu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 25 da iyi yönetim hakkı kapsamındaki bazı ilkeleri benimseyen bir düzenlemedir. Kanun’da, kapsam olarak, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetleri işaret edilmiş ve düzenlenme amacı, “de- mokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemek” olarak belirtilmiştir. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu tarafından ifade edilen “şeffaf yöne- tim” kavramı iyi idare hakkı bağlamında önem arz etmektedir. İda- ri faaliyetlerde şeffaflık; açıklık, 26 saydamlık, aleniyet, günışığında yönetim, 27 demokratik yönetim, hesap verebilir idare gibi kavramlar ile ifade edilmekte, bunun yanı sıra kavram, yönetilenlerin idari işle- yişe katılmasını, idarenin sahip olduğu bilgi ve belgelerin bireylerce elde edebilmesini ve bireylerce yönetime ulaşabilme hürriyetini de içermektedir. 28 Ancak bu hakların, modern hayatın artan karmaşa ve tehditleri karşısında, kişisel verileri ve devlet güvenliğini korumak ba- kımından, şeffaflık ve açıklık ilkelerinin kapsamlarının sınırsız olarak genişlememesi gerektiğine ilişkin görüşler de mevcuttur. 29 25 RG, 24.10.2003, S. 25269. 26 Açıklık ve anlaşılırlık ilkeleri, öngörülebilirlik ilkesinin gerçekleştirilmesi için zaruri araçlardandır. Bkz. Harun Yılmaz, Türk İdare Hukukunda İdari İstikrar İlkesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2019, s. 37; “Yönetimde açıklık ilkesi genelde saydamlık ilkesi ile aynı anlamda kullanılmakla birlikte, açıklık saydamlığı da içeren daha geniş kapsamlı bir ilkedir.”, Süleyman Yaman Koçak, “Kamu Yönetiminde Açıklık İçin Bilgi Edinme Hakkı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , Y. 2010, S. 23, s. 119. 27 Doktrinde bazı yazarlar tarafından, “günışığında yönetim” kavramı ile “yönetimde demokrasi” kavramlarının özdeş kavramlar olduğu belirtilmekte, bu kavramın üç unsurunun; “idarenin karar alma mekanizmalarının önceden belli bir usule bağlanması”, “bilgi edinme özgürlüğü” ve “idarenin karar almak üzere yaptığı toplantılara isteyenin katılabileceği şekilde açık olması” olduğu belirtilmektedir. Bkz. İl Han Özay, Günışığında Yönetim, 2’nci Baskıdan 3’üncü Tıpkıbasım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017, s. 2 vd. 28 Yusuf Ziya Polater, “Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Devlet Sırrı”, TBB Dergisi , Y. 2016, S. 122, s. 106. 29 Sancakdar/Us/Kasapoğlu Turhan/Önüt/Seyhan, s. 60.