Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

323 TBB Dergisi 2021 (155) İlker ZEYREK ye yetkili olduğu, bununla birlikte, bireyin kendi başına da işini takıp etmesinin daima serbest olduğu belirtilmiş ancak bazı işlemlerin ilgili tarafından bizzat yapılması veya usulün belirli aşamalarına ilgilinin bizzat katılması zorunluluğunun bulunduğu durumların bu ilkenin kapsamı dışında olduğu ifade edilmiştir. 72 Hukuki yardım ve temsil hakkının düzenlendiği bazı ülkelerde, idarenin bireye yol gösterme yükümlülüğünün ihlali idari işlem veya kararı etkiliyorsa, bu işlem ya da karar hukuka aykırı hale gelmekte- dir. 73 D. İdari İşlemin Gerekçeli Olması İlkesi İdare, faaliyetlerini icra ederken birçok konuda takdir yetkisine başvurmakta, ancak bu yetki, idareye sınırsız şekilde ve keyfi davra- nabilme imkânı tanımamaktadır. 74 İdareye tanınan takdir yetkisi, idari işlemi gerekçeli olmaktan alıkoyamaz. 75 Takdir yetkisinin sınırlarının belirlenmesi konusunda yaşanan güçlükler göz önünde bulundurul- duğunda, idari işlemin gerekçeli olması ilkesinin, idarenin denetimin- de önemli bir işleve sahip olduğu açıktır. 76 Hukukumuzda, idari işlemin gerekçeli olmasını zaruri kılan ge- nel bir düzenleme bulunmamakla birlikte, 77 idari işlemlerin gerekçeli olması ilkesi, hukuk devleti ilkesinin bir sonucu olarak kabul edilmek- tedir. 78 Yalnızca idari işlemin veya kararın dayanağı olan normun be- lirtilmesi veya kararda norma ilişkin beyanlar bulunması, idari işlemin gerekçeli olması ilkesini gerçekleştirmemektedir. 79 72 Dursun, s. 223. 73 Örneğin, Alman Hukukunda; yol gösterme ve bilgi verme yükümlülüğünün ihlal edilmiş olması, oluşan idari işlem veya kararı etkilemesi durumunda, işlem veya kararın hukuka aykırı hale gelmektedir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Bahtiyar Akyılmaz, İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2000, (İdari Usul İlkeleri), s. 131. 74 Onur Karahanoğulları, İdari Yargı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019, (İdari Yargı), s. 191. 75 Akıllıoğlu, s. 52. 76 Sinan Seçkin/Gül Üstün, “İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi , Prof. Dr. Mehmet Akif Aydın’a Armağan, Y. 2015, C. 21, S. 2 (Özel Sayı), s. 524. 77 Bazı özel düzenlemelerde gerekçe bildirilmesi ilkesi şekil şartı olarakbelirlenmiştir. 78 Akyılmaz, (İdari Usul İlkeleri), s. 200. 79 İbrahim Bağcı, “Hukuk Devletinde İyi İdare”, “İdari Usul Kanunu Hazırlığı” Uluslararası Sempozyumu, 17-18 Ocak 1998, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara,