Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

335 TBB Dergisi 2021 (155) Burç Volkan ZOR İdari işlemler geniş anlamda tek yanlı ve iki yanlı idari işlemler (idari sözleşmeler) olmak üzere ikiye ayrılır. Tek yanlı idari işlemler de kendi içerisinde bireysel ve düzenleyici idari işlemler olmak üzere ikiye ayrılır. 9 Tek yanlı idari işlemler, muhatabının rızası ve muvafa- katı aranmadan idarenin tek yönlü iradesine dayalı olarak yapılan iş- lemlerken iki yanlı idari işlemler karşılıklı iradelerin uyuşması yoluyla yapılan işlemlerdir. 10 Disiplin cezaları da birer bireysel idari işlemdir. Zira bunlar somut bir disiplinsizliğe karşı, doğrudan muhatabına yö- nelik olarak ve idarenin tek yönlü iradesine dayalı olarak tesis edilirler. İdari işlemler; kamu yararına yönelik olarak ve kamu gücüne da- yanılarak, idarenin tek yönlü irade açıklamasıyla yapılan işlemlerdir. Danıştay bir kararında idari işlemin özelliklerini şu şekilde sıralamış- tır: “İdare hukuku öğretisinde idari işlem; idarenin idare hukuku ala- nında gördüğü hizmet ve faaliyetlere ilişkin hukuksal sonuç yaratma- ya yönelik irade açıklaması olarak tanımlanmakta olup, kamu gücüne dayalı olarak tesis edilmeleri, kesin ve icrai olmaları, resen icra edi- lebilmeleri ve hukuka uygunluk karinesinden yararlanabilmeleri de idari işlemlerin diğer özelliklerini oluşturmaktadır.” 11 Buna göre ida- ri işlemlerin özelliklerini kamu gücüne dayalı olmaları, icrai nitelikte olmaları, re’sen icra edilebilmeleri ve hukuka uygunluk karinesinden yararlanmaları şeklinde sayabiliriz. Ayrıca idari işlemler kural olarak yargısal denetime de tabidir. Disiplin yaptırımları da birer idari işlem olduklarından kamu gücüne dayanırlar. Ayrıca disiplin yaptırımları icrailik, re’sen icra edilebilme, hukuka uygunluk karinesinden yararlanma ve yargısal denetime tabi olma 12 özelliklerine sahiptir. Disiplin cezaları yargı mer- İdare Hukuku, Savaş Yayınları, Ankara 2019, 11. Baskı, s. 312; Ramazan Çağlayan, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, Ankara 2017, 5. Baskı, s. 181; Gözübüyük ve Tan, İdare Hukuku (Genel Esaslar), s. 333; Gözler, İdare Hukuku (Cilt: I), s. 764; Günday, İdare Hukuku, s. 121; Sancakdar ve Diğerleri, İdare Hukuku El Kitabı, s. 89. 9 Günday, İdare Hukuku, s. 122; Gözler, İdare Hukuku (Cilt: I), s. 767. 10 Günday, İdare Hukuku, s. 122; Kalabalık, İdare Hukuku Dersleri (Cilt: II), s. 32. 11 D.15.D, 09.09.2015, E: 2015/2061, K: 2015/4886 (Sinerji Mevzuat ve İçtihat Progra- mı). 12 Anayasa’nın 125’inci maddesi ile idarenin her türlü işleminin yargı denetimine tabi olduğu; 129’uncu maddesi ile silahlı kuvvetler ve hâkimler ile savcılar hak- kında istisnaların olabileceği belirtilmek suretiyle disiplin kararlarının yargı dene- timi dışında tutulamayacağı hüküm altına alınmıştır.