Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

24 AİHM Kararları Işığında Tutuklama Tedbirinin Hukuka Uygunluğunun Denetimi rası bağlamında bir inceleme yapmanın kendi görevi olmadığını ha- tırlatmaktadır. 78 Bir başka deyişle CMK’nın 108. maddesinde olduğu gibi, soruşturma ve kovuşturma aşamasında en geç otuzar günlük süreler itibarıyla tutukluluk hâlinin devamının gerekip gerekmeye- ceği hususunda resen karar verilmesi halinde, bu durum tek başına Sözleşme’nin 5. maddesine aykırılık teşkil etmemektedir. 79 Yine tutukluğun devamına ilişkin itiraz kararlarının CMK’nın 268. maddesinde düzenlendiği üzere bir başka mahkeme tarafından ince- lenmesi durumunda, tutuklunun incelemeyi yapacak mahkeme huzu- runa çıkarılmaması ve incelemenin dosya üzerinde çekişmesiz ve du- ruşmasız yapılması halinde, silahların eşitliği ilkesinin ihlal edilmemesi şartıyla, AİHM bu durumun da tek başına Sözleşme’nin 5. maddesinin dördüncü fıkrasını ihlal etmediğini belirtmektedir. 80 İdeal olan itiraz duruşmalarının çekişmeli, tutuklunun mahkemeye çıkarılması ve si- lahların eşitliği ilkesinin uygulanması suretiyle yerine getirilmesidir. 81 Bu bağlamda Mahkeme, itirazın tutuklunun mahkemeye çıkarıl- ması suretiyle incelenmesini gerektiren ve duruşma yapılmasını zo- runlu kılan hallerin olabileceğini, bu durumda duruşma yapılıp ya- pılmayacağının, incelenmesi gereken konuların niteliğine, kararın tutuklu için önemine, tutuklunun itiraz edilen kararın verildiği sırada kişisel olarak mahkemeye çıkarılmasının çekişmeli yargılama hakkına saygı gösterilmesini sağlamak için gerekli olup olmadığına bağlı ola- rak belirlenmesi gerektiğini ifade etmektedir. 82 Nitekim Adem Serkan Gündoğdu kararında, sanığın tutukluluk halinin kaldırılmasına ilişin olarak yargılandığı İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ne yaptığı baş- vuruların reddine dair 17 Mayıs 2011 ve 13 Ekim 2011 tarihli kararlara karşı, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’ne yaptığı itiraz başvuruları- nın İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nce duruşma yapılmaksızın13 78 Adem Serkan Gündoğdu/Türkiye, (Başvuru no. 67696/11), §§ 32, 33, 16 Ocak 2018 ; Altınok/Türkiye, (Başvuru no. 31610/08), § 40, 29 Kasım 2011. 79 Aynı yönde bkz. Ş. Cankat Taşkın, “Tutuklamaya ve Tutukluluk Halinin Deva- mına İtiraz Kurumu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi , 2006, S. 66, s.275-288, s.286; Centel, 2013, s.201. 80 Rahbar-Pagard/Bulgaristan, (Başvuru no. 45466/99 ve 29903/02), § 67, 6 Nisan 2006; Saghinadze and Others v. Georgia, (no. 18768/05), §150, 27 May 2010; Niko- lova v. Bulgaria [GC], (no.31195/96), § 58, 25 March 1999. 81 Nikolova v. Bulgaria, § 58; Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, s.290, 299. 82 Adem Serkan Gündoğdu/Türkiye, § 40.