Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

351 TBB Dergisi 2021 (155) Burç Volkan ZOR rında da şüphesiz ki gerçeğin aydınlatılmış, gerekli inceleme ve araş- tırmanın yapılmış, eylemin sübuta erip ermediği tespit edilmiş ve adil şekilde bir karara ulaşılmış olması gerekmektedir. Bu gerekliliği kar- şılayacak en önemli araç ise hukuka uygun, tarafsız ve bağımsız 47 bir şekilde görev yapan soruşturmacılar tarafından yapılan disiplin soruş- turmalarıdır. Kural olarak memurlar ve diğer çalışanlar için disiplin soruştur- ması yapılmadan disiplin cezası verilemez. 48 Bu husus hukukun ge- nel ilkeleri içerisinde yerini almış ve evrensel bir hukuk kuralı haline 47 Soruşturmacıların bağımsız olması ile kurum, kuruluş ya da organizasyon dı- şından soruşturmacı görevlendirilmesi değil; görevlendirilen soruşturmacılara, soruşturma tamamlanana kadar disiplin amiri tarafından soruşturma konusu ile ilgili olan hususlarda emir ve talimat verilmemesi kastedilmiştir. 48 Ulusoy, İdari Yaptırımlar, s. 50; Sancakdar ve Diğerleri, Disiplin Hukuku, s. 171; Veysel Candan Canoğlu, “Disiplin Soruşturmasında Delil ve İspat”, TBB Dergisi , Cilt: 138, Yıl: 2018, s. 239. Kişiden savunma alınması durumunda disiplin soruş- turmasının açılmış olduğunun kabul edilebileceği ve bu durumda doğrudan ceza verilemeyeceği ilkesine de uygun hareket edilmiş olacağı yönündeki görüş için bkz. Cemil Kaya, “Memur Disiplin Suç ve Cezalarına ve Disiplin Soruşturmasına Hâkim Olan Temel İlkeler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 38, Sayı: 2, Yıl: 2005, s. 80; Kemal Gözler, İdare Hukuku (Cilt: II), Ekin Yayınevi, 3. Baskı, s. 801. Soruşturma yapma zorunluluğu ile ilgili kararlar için bkz. “… soruşturmacı tayin edilip, dava- cının bu hususa ilişkin ifadesi de alınarak yürütülecek disiplin soruşturması sonu- cunda düzenlenecek soruşturma raporu üzerine işlem tesis edilmesi gerekirken, anılan hususlara riayet edilmeden tesis edilen dava konusu işlemde soruşturma usulü yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı” D.12.D, 02.02.2016, E: 2014/945, K: 2016/410; “… ilgili memur hakkında soruşturma açılması, bu soruşturma sonun- da oluşturulan raporun değerlendirilerek yetkili disiplin amiri veya kurul tarafın- dan disiplin cezasının verilmesi gerekmektedir.” D.8.D, 18.02.1997, E: 1995/5200, K: 1997/507; “Davacı hakkında soruşturma açılmadan ve doğrudan savunması alınarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen ida- re mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” D.12.D, 03.06.2014, E: 2010/9394, K: 2014/4554; “Usulüne uygun bir soruşturma açılmadan, bağımsız bir soruşturmacı tayin edilmeden, sadece savunma istenerek verilen disiplin ce- zasında hukuka uyarlık bulunmadığından, bu işlemin iptali talebiyle açılan dava- nın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.” D.12.D, 26.01.2016, E: 2012/5471, K: 2016/217; “Soruşturma açılmadan, bağımsız bir soruşturmacı tayin edilmeden ve cezaya konu fiilleri her yönüyle ve şüpheye yer vermeyecek şekilde ortaya konulmadan tesis edilen dava konusu işlemde hu- kuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” D.12.D, 02.02.2016, E: 2012/7837, K: 2016/409; “Hak- kında soruşturma açılmadan ve doğrudan savunması alınarak tesis edilen işlem- de hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.” D.12.D, 03.06.2014, E: 2010/9394, K: 2014/4554 (Legal İçtihat ve Mevzuat Bankası).