Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

363 TBB Dergisi 2021 (155) Burç Volkan ZOR orantılılık” ilkeleridir. Elverişlilik ilkesi, uygulanacak yaptırımın he- deflenen amacı gerçekleştirmeye uygun olup olmadığını; gereklilik ilkesi, bu yaptırımın uygulanmasının zorunlu olup olmadığını; orantı- lılık ilkesi ise uygulanan yaptırım ile hedeflenen amaç arasında kabul edilebilir bir denge olup olmadığını ifade eder. Disiplin hukukunda kişiler hakkında cezai yaptırım uygulanırken bazı muhakeme kurallarının göz önünde bulundurulması gerekmek- tedir. Bunlar; olayın sübuta erdiğinin tespiti, takdir hakkının kullanı- mı, tekerrür hali, cezanın ağırlaştırılması ile cezada indirim halleri ve benzer konulara ilişkin usul kurallarıdır. 88 Bu usul kuralları yaptırım ve ceza arasındaki adil denge gözetilerek kullanılmalıdır. Aksi halde ölçülülük ilkesinin ihlal edilmesi söz konusu olacaktır. Her disiplinsizlik için disiplinsizliğe konu olan eylemin, hakkında soruşturma yapılan kişi tarafından işlendiğinin şüpheye yer verme- yecek şekilde tespit altına alınması gerekmektedir. Bu tespitten sonra ölçülülük ilkesine uygun olacak şekilde disiplin yaptırımı uygulan- malı, yaptırım ve disiplinsizliğe konu olan fiil arasında adil bir denge bulunmalıdır. Belirli şartların oluşması durumunda disiplin amirleri tarafından takdir hakkı kullanılarak veya cezada indirim halinin varlığı tespit edilerek disiplinsizliğe konu eylem için gereken cezadan daha hafif bir ceza verilebilir. Bunun sonucu olarak yaptırım ve disiplinsizliğe konu fiil arasındaki denge personel lehine olacak şekilde değiştirilmiş olur. Bu durum ölçülülük ilkesinin ihlal edildiği anlamına gelmez. 89 Disiplinsizlik eyleminin tekerrür etmesi veya kanuni olarak ceza- nın ağırlaştırılması sebeplerinin oluşması halinde ise disiplinsizliğe konu olan eylem için gereken cezadan daha ağır bir ceza uygulana- 30969). 88 Akyılmaz, Sezginer ve Kaya, Türk İdare Hukuku, s. 717-719. 89 Konuyu örnek bir mevzuat ile somutlaştıracak olursak; 6413 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi “(2) Disiplin amirleri, personelin; olumlu hizmet, sicil ve disiplin safahatı ile eylemin niteliğini göz önüne alarak bir derece hafif ceza uygulayabilir. (3) Disiplin amirleri, uyarma, kınama ve hizmete kısmi süreli devam cezalarını gerektiren disiplinsizliklerinden dolayı personeline disiplin cezası vermeyebilir.” düzenlemesi ile cezada indirim halleri belirlenmiştir. Bu madde kapsamında di- siplinsizliğe konu eylemin kınama cezasını gerektirmesi halinde disiplin cezası verilmemesi “ölçülülük ilkesinin” ihlal edildiği anlamına gelmez.