Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

365 TBB Dergisi 2021 (155) Burç Volkan ZOR E. Disiplin Cezalarının Gerekçeli Olması (Gerekçelilik İlkesi) Disiplin cezalarının gerekçeli olması (gerekçelilik ilkesi); yapıla- cak işlemin dayanağını teşkil eden maddi hususlar ve hükme dayanak oluşturan hukuki esaslar hakkında muhatabına bilgi vermek amacıyla, işlem metninde söz konusu işlemin sebebinin gösterilmesi anlamına gelmektedir. 92 İdari işlemin gerekçeli olması, özellikle kişilerin aleyhine hukuki sonuçlar doğuran idari işlemlerde ve disiplin cezalarında idari ve yar- gısal denetimin etkin bir şekilde yapılmasına imkân verir. Bir idari yaptırım ile karşı karşıya kalan kişiler işlemin hukuki ve fiili sebeplerinin ve idareyi bu işlemi yapmaya iten nedenlerin neler olduğunu öğrenebilmelidir. Bu sayede kişiler yapacakları idari ve yar- gısal başvuruları buna göre şekillendirebilirler. 93 Gerekçelilik ilkesi sayesinde bir idari işlemi itiraz veya dava üze- rine inceleyen idari veya yargısal makamlar da ilgili işlemi daha etkin bir şekilde denetleyebilir, böylece idarenin hukuka uygunluğu sağlan- mış olur. Bu sayede idarenin keyfi hareket etmesi önlenir. Gerekçelilik ilkesi adeta idareyi doğru ve hukuka uygun karar almaya iten bir araç görevi görür. 94 Gerekçelilik ilkesi aynı zamanda uyuşmazlıkların daha kolay ve daha kısa sürede çözülmesine yardımcı olur, yargı organlarının dene- timlerini kolaylaştırır ve davaların daha kısa sürede çözüme kavuşma- sını sağlar. Yargı kararlarının gerekçeli olmasını emreden mevzuat hükmü 95 olmasına karşın idari işlemlerin gerekçeli olmasını emreden genel 92 Çağlayan, İdari Yaptırımlar Hukuku, s. 47; Küçük, “657 sayılı Kanun Kapsamın- da Disiplin Cezaları ve Ceza Hukuku ile Ceza Muhakemesi Hukuku Genel İl- kelerinin Disiplin Hukukunda Uygulanabilirliği”, s. 249; Seçkin ve Üstün, “İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi”, s. 525; Evren, “İdari Usul İlkelerinin Yönetim Hukukumuz Açısından Değeri”, s. 136; Gözübüyük ve Tan, İdare Huku- ku (Genel Esaslar), s. 372. 93 Oğurlu, “İdari Yaptırımlar Karşısında Yargısal Korunma”, s. 204; Çağlayan, İdari Yaptırımlar Hukuku, s. 47; Seçkin ve Üstün, “İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi”, s. 526; Kurt, “İdari Yaptırımlara Karşı Güvenceler”, s. 143. 94 Seçkin ve Üstün, “İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi”, s. 527; Bah- tiyar Akyılmaz, İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınevi, Ankara 2000, 1. Baskı, s. 203. 95 Anayasa, madde 141/3: “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır.”